Medelijden

Is het neerbuigend medelijden te hebben met Brazilië na de sneue uitschakeling door Duitsland? En is het hard om te juichen met Duitsland?

Het zijn van die vragen die bij een mens opkomen na gisteravond. Ooit las ik van iemand zo’n soort van medelijden in de sfeer van die hebben een overwinning meer nodig dan Nederland. Daar droop de vooringenomenheid vanaf en een ontstellende gebrek aan kennis van het betreffende land.

Niet dat ik nu alles weet van  Brazilië. Jaren geleden had ik een bijzondere voorkeur voor het land door de prachtige boeken die August Willemse had vertaald. Ik verslond zo’n beetje alles wat eruit dit land kwam. Literatuur, muziek, alles.

Zelfs een diplomatencursus Portugees voor Brazilië liet ik niet aan mij voorbij gaan. De collectie muziek – toen nog vrij ingewikkeld om aan te komen – was na enkele maanden indrukwekkend. Ook was er een korte mailwisseling via ICQ – wie kent het nog – met een jongedame. Hieraan kwam een snel einde toen mijn echtgenote van een Braziliaanse kennis hoorde welke dames – piranhas – erachter die mails konden zitten.

Toch denk ik daardoor wel iets te weten van het land. Van de levensvreugde, de billenliefde en de rol van voetbal. En waar het voor de meesten van ons wat dramatisch overkomt, al die foto’s van huilende gezichten, denk ik het wel een beetje te begrijpen.

Ook wat de impact is voor dit land dat zo’n grote verandering doormaakt. Daarin had een wereldkampioenschap aan kunnen bijdragen, mits het land zelf met de hoogste eer zou gaan strijken. Anders zou het een onverantwoorde investering zijn geweest waar het geld veel beter besteed zou zijn aan onderwijs bijvoorbeeld en bestrijding van armoede.

Helaas is dit wel het gevreesde scenario. Als een amateurclub liet het elftal zich door de Duitsers aftroeven. Eind van een droom. Dat is een veel groter drama dan het verliezen van de finale door Nederland in voorgaande kampioenschappen. Na de opgefokte oranjegekte waren we het verlies de volgende dag al weer vergeten en verwijderden het oranje.

In Brazilië is dat allemaal anders, want voetbal is er deel van het leven, waarin even de dagelijkse sores vergeten kan worden. Zo bekeken voel je een brok in de keel bij de beelden van de ontgoochelde gezichten. De Duitsers gaan verder en Nederland moet dit nog voor elkaar boksen, maar voor deze landen is het geen vitaal belang.

Dus ja, je mag medelijden voelen met de Brazilianen zonder neerbuigend te zijn. Een beetje empathie zou ook voor sportverslaggevers op zijn plaats zijn. Natuurlijk kon Brazilië niet winnen met dit elftal. Maar treurig is het wel en we moeten maar afwachten wat de gevolgen zullen zijn.