maandag 26 januari 2015

Die lastige Grieken toch...



Lastig is het, democratie. Europa worstelt met de verkiezingsuitslag in Griekenland. Nu had Angela Merkel nog zo gewaarschuwd: Grieken doe geen domme dingen, wees verantwoordelijk. Ja, dat was een nauwelijks verkapte waarschuwing: Stem niet op die linkse jongens van Syriza. En verdomd, die Grieken trekken er zich weinig van aan en stemmen massaal op de gevreesde partij.

Een zucht van verlichting zou moeten klinken in Europa. Immers. Alom keren rechts-extremistische partijen zich tegen de Europese dwangbuis en weten daar beangstigend veel kiezers mee te behagen. De Grieken kiezen tenminste voor een redelijk fatsoenlijk collectief. Ja, het zijn in onze ogen extreem linkse jongens daar bij Syriza, maar dat ben je al gauw vergeleken met de verwaterde sociaal-democratie van Noordelijk Europa.

Natuurlijk schreeuwt Rutte nu moord en brand. Potdorie heeft hij de bevolking wijs gemaakt, dat we die lening aan Griekenland dubbel en dwars terug krijgen en komt er zo’n rooie rakker die dat toch iets anders ziet. Ongeveer zoals de meeste economen van naam al hebben gezegd: Griekenland kan de immense lening niet terug betalen.

De sinaasappel Griekenland is uitgeknepen. Dat wil zeggen de middenklasse waarop neoliberaal Europa het graag heeft voorzien, is zo goed als weg. Een kwart is werkloos, onder jongeren meer dan de helft. Pensioenen zijn gehalveerd, salarissen met een kwart gedaald. En de rijken hebben hun onbelast kapitaal allang elders ondergebracht. Die leningen worden echt niet terug betaald. Dat geld waren we al kwijt.

Te vrezen valt dat het samenraapsel van allerhande linkse groeperingen dat Syriza nu eenmaal is, snel in geruzie uiteenvalt, als straks blijkt dat veel verkiezingsbeloften niet na te komen zijn. Maar het is Europa geraden ze hierbij niet een handje te helpen. Want waar zal een ontgoochelde Griekse bevolking straks op stemmen. De fascistische Gouden Dageraad?

Bovendien, in Spanje wordt de verkiezing met meer dan gewone aandacht gevolgd en de nieuwe Spaanse beweging Podemos twitterde de overwinning van Syriza zo enthousiast rond, dat je even zou denken dat ze zelf al zover zijn. Nu zijn ze dat in de peilingen overigens wel. Dus met een beetje succes van Syriza zal Podemos in Spanje winnen.

Met een beetje goede wil kun je dan zeggen, dat de democratie in die landen is teruggekeerd. Nu het Noorden nog. Waar zelfs de linkse partijen het vrije marktdenken nog aanhangen en vrolijk meehelpen aan het om zeep helpen van de verzorgingsstaat. Die supertankers zijn maar niet tot stilstand te brengen.

Het bezorgde toontje in de landelijke kranten wijst al een beetje in die richting, al valt Sheila Sitalsing in de Volkskrant te prijzen, die hier de spot mee drijft. Maar vooralsnog is Nederland nog helemaal in de greep van dat rare neoliberalisme en dreigt bij een volgende verkiezing van links weinig meer over te blijven. Waarom zou je er ook op stemmen als ze geen afscheid nemen van het toch aantoonbaar mislukte marktdenken? Bedenkelijker is, dat hier extreem rechts de fakkel heeft overgenomen en de stemmen weet te winnen met een programma waar de PvdA goede sier mee had kunnen maken.


Bezorgdheid over Griekenland is helemaal niet nodig. Zorg over de reacties van Noord-Europa in Brussel is meer op zijn plaats. Bij pogingen de revolte in Griekenland te ontkennen zonder te pogen het lont uit het kruitvat te halen, zal het hele Zuiden branden. Dan is het Europees project definitief mislukt. En het had zo mooi kunnen zijn als technocraten het niet hadden overgenomen.

woensdag 21 januari 2015

In ti-ta-toverland



Een van de grappigste manieren om erachter te komen waarop economische adviseurs van de politiek zich baseren is een half uurtje naar RTLZ te kijken. Vanmiddag waren de presentatoren nogal opgewonden. De beurs was de hele dag op en neer gestuiterd. Poe, het was me wat. Want de Europese Centrale Bank (ECB) gaat mogelijk voor meer dan het astronomische bedrag van 100 miljard staatsobligaties opkopen. Daarover gaat de baas van de ECB Draghi morgen iets vertellen op een persconferentie, of niet natuurlijk. Want, zo hoorde ik, een van de zeer deskundigen zeggen: Mogelijk tilt Draghi het besluit over de Griekse verkiezingen heen en komt het pas in maart.

Het zijn van die momenten dat je even in je vel knijpt om aan te tonen, dat je niet in een droom terecht bent gekomen, waarin trollen een merkwaardige toekomst voorspellen, of niet natuurlijk. Om even in de RTLZ-stijl te blijven. De beurs eindigde op een ietsje hogere stand dan gisteren. Vermoeid van al dat gestuiter. En de euro was aan het eind van dag ook maar weer terug op de oude stand. Ten opzichte van de dollar dan, wat dat ook mag betekenen.

Vergeleken bij RTLZ is zelfs minister Opstelten een orakel van jewelste. Wat wel duidelijk is, dat de ‘markten’ behoorlijk in de piepzak zitten over de Griekse verkiezingen. Met een beetje geluk eindigen die in een forse overwinning van de nieuwe linkse – extreem-links zegt RTLZ - partij Syriza. Die partij wil eigenlijk stoppen met het betalen van de Griekse schulden om de bevolking eindelijk weer een beetje adem te geven. Want de ‘markten’ roepen dan wel dat Griekenland, na de gewone bevolking te hebben uitgeknepen, op de goede weg is, maar die bevolking ziet daar de vruchten nog niet van.

En, zo vrezen de ‘markten’, dan krijgen we een domino-effect. Spanje heeft ook zo’n nieuwe partij aan de linkerzijde van het politieke spectrum en in Frankrijk spint het rechtse Front National garen bij kritiek op Europa. Tja, dan valt het hele Europese kaartenhuis toch echt in elkaar. Zo vrezen de ‘markten’ en in het kielzog hiervan de noordelijke Europese regeringsleiders. Dat de Spanjaarden en Grieken eigenlijk helemaal niet zo anti-Europees zijn wordt gemakshalve vergeten.

Dat Europese leiders een vreemde opvatting van democratie hebben heb ik al eens eerder betoogd. De ‘markten’ waar RTLZ zo graag over bericht, weten niet wat democratie is. Nu hoeft dit ook niet, zo lang politici hun oren niet laten hangen naar wat die ‘markten’ willen. Helaas is dat nogal het geval. Je zal de politicus de kost moeten geven, die ’s middags toch even ongerust naar de stand van de Amsterdamse beurs kijkt. Vooral als hij iets heeft gezegd dat heel misschien wel een ietsje pietsje invloed op de economie kan hebben.

Ik moest hierna toch even denken aan de toespraak denken die voorzitter Marianne Thieme van de Partij voor de Dieren heeft gehouden over de onhoudbaarheid van een economie die gebaseerd is op oneindige groei op een echt eindige aarde. Haar toespraak, iets dergelijks heeft haar collega Esther Ouwehand in de Tweede Kamer ook wel eens geroepen, zal de meeste politici ongeveer net zo vreemd in de oren klinken als mij het gebazel op RTLZ. Want op het Binnenhof ontbreekt het helaas aan een greintje fantasie of realiteitsbesef en is het hierdoor onmogelijk anders te denken dan in termen van economische groei. Dus zijn de woorden van de dames van de PvdD in de Kamer net zo aan dovemansoren gericht als de nieuwsberichten van RTLZ bij mij.

Is dat heel erg, zo hoor ik al weer iemand roepen in een talkshow? Ik stel toch maar voor dat we die in goed Nederlands praatshow gaan noemen. Veel meer dan praatjes hoor je er doorgaans niet. Tja of het erg is. Zo lang niemand luistert naar RTLZ-berichten, die sowieso moeilijk te bevatten zijn, is er weinig aan de hand. Dat er niet wordt geluisterd naar Thieme c.s. is geen nieuws alhoewel die boodschap wel te bevatten is, maar de gevolgen van het bevatten zijn problematischer voor politici die na de verkiezingen graag nog mee willen doen dan het gestuiter van de AEX.

Voor het overige is het enige verstandige dat ik vandaag verder heb gelezen het voorstel om de 1100 miljard op te knippen in stukjes van 3000 euro voor iedere Europese burger. Als die dat uitgeeft gaat de AEX niet stuiteren, maar als een raket vliegen. Steil omhoog dus. Maar goed, dat gaat weer enigszins voorbij aan de boodschap van PvdD en dat moeten we ook niet willen. Hoewel ik het de burgers van Griekenland wel heel erg gun. Misschien is een startkapitaal voor een Europees basisinkomen een beter idee.



maandag 19 januari 2015

Blue monday, het zou wat!



Het zou wat, blue monday. Vanmorgen is het een schitterende wereld. De doorgaans saaie weilanden zijn onzichtbaar in de vriesmist. De zon wint aan kracht en is hard bezig zich door de mist heen te werken. Vogels voelen het aan en laten zich horen. In de verte klinkt het sonore gebrom van een vrachtschip dat het spiegelgladde wateroppervlak in beweging brengt met een onmiskenbaar geruis.

Als een spookschip komt de boeg in zicht om zich daarna kort helemaal te laten zien en weer in de verte te verdwijnen. Verderop verschijnt een fietser uit de mist. Een jonge vrouw trapt goedgemutst naar waar ze dan ook maar moet zijn. Haar gezicht licht op bij de ochtendlijke groet.

De gedachten nemen, niet gehinderd door sombere uitzichten een uitzonderlijk grote sprong en zeker geen onaangename vergezichten openen zich. De hond blijft ver achter en doet zich te goed aan een enkele muisje. En weer wordt de stilte even verstoord door een gebrom van een schip. Uit de mist komt een botter te voorschijn waarop twee mannen zonder mij te zien in gesprek zijn en onderwijl omhoog kijken naar de doorbrekende zon.

De gedachten gaan terug naar de avond te voren waarin Thomas Piketty en Naomi Klein het droefgeestig gepalaver van de PvdA-congresgangers doen verbleken met hun optimistische boodschap. En bovenal het hoopgevende inkijkje in het Iraanse leven van alledag en de rol van de prachtige vrouwen in die zo andere wereld waar geen harde geluiden klinken.


Zo zou het moeten blijven, voor altijd mist en immer vrije gedachten. Geen angst, geen gezeur over terroristen, even genoeg aan jezelf. Even niet treurig worden over het feit dat gisteravond meer mensen naar Boer Zoekt Vrouw hebben gekeken dan naar de inspirerende uitzendingen op het andere net. Ach, laat maar, als later de wolken weer komen en de wind weer onrustig maakt is er tijd genoeg voor neerslaande gedachten. Nu is het even een aangename maandagochtend. Blue monday, het zou wat.

woensdag 14 januari 2015

Weg met de angstzaaiers



Het was een opluchting, die 3,5 miljoen mensen in Frankrijk die toonden niet bang te zijn. Een breuk met de sfeer van angst die al sinds mensenheugenis over de wereld hangt. Niet alleen terroristen maken gebruik van angst om hun zin te krijgen. Het is een beproefde methode van regeringen en eigenlijk iedereen die iets voor elkaar wil krijgen, waarvan hij of zij weet dat dit niet zonder slag of stoot gaat.

Voor de val van de Muur hadden we de angst voor Boris. Op zich was dit nog niet zo’n gekke angst. Het weerhield Europese leiders ervan al te gek te doen met antisociaal beleid, om de verleiding van het communisme niet te groot te maken. Alleen bekruipt je het gevoel dat de opbouw van de verzorgingsstaat niet uit angst voor het rode gevaar had moeten gebeuren. Het reële gevaar dat dit een zwak fundament was, bleek al ras na het vallen van de Muur en de afbraak van de verzorgingsstaat onmiddellijk begon.

Keer op keer werd ons voorgehouden dat we moesten bezuinigen, want het werd onbetaalbaar. We zouden allemaal tot armoede vervallen. Onzin natuurlijk, maar de angst voor die aangekondigde armoede dreef alle politieke partijen naar de bezuinigingsideologie. Toen de eerste problemen met de immigranten zich aandienden, sprongen xenofoben er meteen bovenop met angst zaaien voor overstroming van het land door armlastigen uit de hele wereld, die onze welvaart wilden afpakken.

Nog mooier werd het voor de angstgebruikers, toen de islam zich aandiende als overheersende religie van de nieuwkomers. Een ideaal angstonderwerp voor lieden met een duistere agenda. Hier kon je mensen toch echt bang mee maken. Het was een doorslaand succes, zo bewees Pim Fortuyn, die pas groeide toen hij de islam gebruikte.

Als de islam even onvoldoende was bedachten machthebbers andere bedreigingen. Vergrijzing zou ons aan de bedelstaf brengen. Babyboomers zouden nakomers niets nalaten en hen slechts met schulden achterlaten. Toen banken in de problemen kwamen door al te risicovol gedrag moesten ze worden gered, want anders zou de hele economie in elkaar storten. Wie hiertegen protesteerde zag het gevaar niet.

En zo gingen we al meer gebukt onder de angst voor minder welvaart, minder bezit, meer buitenlanders, meer criminaliteit. De aanslagen van fanatieke gelovigen waren een godsgeschenk voor de angstzaaiers. Religies zijn overigens bijna allemaal gebaseerd op angst voor straf in het hiernamaals. Het leven mag hier hels zijn, maar daarna wacht ons de heerlijkheid. Zo ongeveer. Dus niet protesteren, want dan komt die heerlijkheid in gevaar.

De Fransen hebben het even begrepen. Angst is een slechte raadgever. Het is tijd je rug te rechten en de vinger op te steken tegen fanatici. Die neiging hebben Fransen trouwens ook als het gaat om dreigementen uit Brussel. Het maakt ze sympathiek. Helaas zijn al die militairen op straat nu niet bepaald een teken van dapperheid.

In Nederland overheerst die angst alle beleid. Zo laten de inwoners zich alles welgevallen, van verhogen van de pensioenleeftijd, afbraak van de verzorgingsstaat, opgeven van privacy en met een beetje hulp van Rusland verhogen van het defensiebudget. En waar Fransen massaal de straat op gaan, verbergen de Nederlanders zich in hun huisjes uit angst. Aangewakkerd door lieden als Fred Teeven en Geert Wilders. Geeft een vakbond voor beter gesitueerden de staking als enige strijdmiddel op en laten we ons salarisverlagingen aanpraten uit angst voor ontslagen.

Het grappige is dat mensen die niet bang zijn veel meer voor elkaar krijgen. Dat hebben we gezien in Frankrijk. Dat zullen we zien in zuidelijke landen waar dappere bewegingen steeds meer aanhang krijgen en niet meer buigen voor de bangmaker uit Brussel. Dat zien we in Duitsland waar de protesten tegen de angstige Wutbürgers veel groter zijn dan bange demonstraties tegen de vermeende islamisering. Bange Nederlanders vinden daarentegen dat Duitsers moeten luisteren naar de bange burgers en niet ‘politiek correct’ moeten zijn. Gelukkig houdt Merkel de rug recht.

Laten we nu maar eens stoppen met bang te zijn en eerlijk onderzoeken of we werkelijk ergens bang voor moeten zijn. Dan valt het allemaal wel wat mee. De enige bedreiging is uitputting van de aarde, die juist door de angstzaaiers ontkend wordt. Daar kunnen we wel iets aan doen maar zonder angst. Natuurlijk zal het iets inleveren betekenen, maar daar staat een beter leven tegenover. Geen angst maar kiezen voor een betere wereld.

Er zullen nog meer aanslagen komen. Erg voor de slachtoffers maar daarmee is het land nog niet verloren. Het leven kent risico’s en dood gaan we allemaal. Natuurlijk zijn we daar bang voor. Maar dat is juist goed. Helemaal geen angst kennen is voor dwazen. Maar dan wel reële angst. Doodsangst is de enige reële angst. De rest wordt ons aangepraat. Met opgeheven hoofd en rechte rug de angstzaaiers de deur wijzen zou het leven veel aangenamer maken, voor we met die laatste angst worden geconfronteerd. Misschien worden we er zelfs iets minder bang voor na een leven vrij van angst.



woensdag 7 januari 2015

Aangetast eergevoel



Tja, schrijf je gisteren dat terreur niet aan godsdienst ligt en dan schieten extremisten onder het aanroepen van Allah twaalf man dood in Parijs. Misschien toch tijd voor een gedachtesprong. In een van zijn thrillers schrijft Gerald Seymour over Algerije waar net fanatici de macht grijpen. Zonder ook maar en moment te verwijzen naar de islam schildert hij het beeld van de moordende fanatici.

Het zijn zonder uitzondering mannen die verongelijkt zijn. Niet serieus genomen door mensen die het beter hebben getroffen. Vol wrok. Als ze dan door aansluiting bij een islamitische salafistengroep eindelijk de erkenning krijgen die ze zoeken, grijpen ze hun kans. Niet dat die groep hen opdraagt te moorden, maar wel veel grootspraak tegen hen die het geloof niet serieus nemen.

Als er een ding is wat deze sukkels niet kunnen velen, is het spot. Dat is nu net wat de redacteuren van Charlie Hebdo bij uitstek kunnen. Geen enkele groep is voor hen heilig, zeker niet als die zichzelf te serieus neemt. Hebdo is niet zo zeer anti-islam als wel ongenadig spotlustig tegen grootspraak.

Dat is tegen het serieuze been van dodelijk serieuze lieden. Als de spotters niet gevoelig blijken voor dreigementen en er dan ook nog eens een schepje bovenop doen is het moment nabij voor het ten uitvoer brengen van de dreigementen. Wat zou zo’n redacteur of cartoonist? Heb je je eindelijk een beetje ontworsteld aan je betekenisloze bestaantje en drijft ie de spot met je. Dat kan niet door de beugel.

Dus omgordt je je met een batterij vuurwapens en stapt de redactielokalen binnen om voor eens en altijd af te rekenen met je – in jouw ogen – belagers. Ongetwijfeld word je dan bij een geslaagde ontsnapping na je wandaad door gelijkgestemden met gejuich ontvangen. Want die voelen zich natuurlijk net zo goed aangetast in hun eergevoel.

Tja, dat eergevoel. Ik had het nog niet benoemd, maar in bepaalde groeperingen speelt dat een grote rol. En spot en eergevoel gaan ook al weer niet samen. Wie een betekenisloos bestaan leidt en hier zich al te goed van bewust is, hangt heel sterk aan het eergevoel als enige dat hem of haar rest.


Vanavond is er dus ergens in Frankrijk een feestje. Het zal niet lang duren, want de cartoonisten in Frankrijk en daarbuiten hebben zich als een man verenigd en spuwen met cartoons nog meer spot hun richting uit. 

Helaas zullen ook lieden met minder fraaie bedoelingen hun pijlen van gramschap op de groep richten en dan geen onderscheid maken tussen Allah aanroepende moordenaars en gewone gelovigen. Dat moeten spotters zich wel bewust zijn. Dus spot ook met de Pegida-aanhangers, alstublieft. Want dit zijn ook betekenisloze Wutbürger. Ook heel gevaarlijk, vooral de aanstichters hebben veel eergevoel. Charlie Hebdo geeft het goede voorbeeld.

dinsdag 6 januari 2015

Allemaal eikels


De verbazing over de toenemende weerzin tegen moslims is ergerlijk. Plots hebben onze media het ontdekt. Moskeeën zijn het doelwit van aanvallen met stenen, varkenskoppen en molotovcocktails. En maar zoeken naar de oorzaken. Hoe kan dat nou, waarom hebben mensen ineens een grotere hekel aan moslims?

Er wordt druk gezocht en verklaard. De opkomst van de Islamitische Staat met zijn walgelijke wreedheid. De snerende opmerkingen van PVV’ers over alles wat maar riekt naar de islam. Maar de hand in eigen boezem, ho maar. Jarenlang is er bericht over moslimextremisme, politici buitelden over elkaar heen, als er weer eens een haatimam werd betrapt, of als er weer eens verkeerd geciteerd werd uit een onderzoeksrapport over Turkse jongeren.

Onze media berichten er trouw over. Een enkeling wilde nog wel eens een kritische noot plaatsen bij al die berichten, maar meteen was er ook weer dat vingertje richting moslimgemeenschap, die afstand zou moeten nemen van alles wat slecht was. En tja, het viel toch ook niet te ontkennen dat die Marokkaanse jongens toch wel erg vervelend zijn. En waarom deden de ouders er niets tegen? Er moest toch wel iets in die godsdienst zitten, dat die jongens zo naar maakt.

Zo’n IS kan toch niet ontstaan als de islam een vreedzame religie is? Zo is er lange tijd een bodem gelegd waarop nu haat kan groeien. Dat het vooral in Nederland zo gek gaat, is eigenlijk raar. Want ook in Frankrijk en Spanje wonen veel moslims. Het gaat er niet probleemloos maar er zijn minder uitwassen dan in Nederland. En als er uitwassen zijn worden die niet toegeschreven aan de islam.
Maar kijk dan naar Duitsland. Plots komt daar ook een anti-islambeweging opzetten. En daar zijn ze altijd zo politiek correct geweest. Het ligt dus helemaal niet aan onze politici. Het zit hem vast bij die moslims zelf. Anders zou erin Duitsland geen moslimhaat zijn. Tja, aan gemakzucht bij de beoordeling van problemen rond de moslimgemeenschap heeft het nooit ontbroken.

Dat een godsdienst wordt misbruikt voor kwade bedoelingen is niets nieuws. Eeuwen van misdaden uit naam van het christendom zouden ons wijzer hebben moeten maken. Net zo goed als de misdaden uit naam van ideologieën. Alleen uit godsdienst valt het kwaad niet verklaren. Soms past zo’n religie wonderwel bij kwaadaardige bewegingen. Een citaatje uit een heilige schrift hier en daar en de meute hakt er wel op in. Misschien zit het probleem wel bij die meute.

Economische achterstelling, armoede zijn even zo goede verklaringen voor misdaden. Maar evenmin afdoende. Misschien dat de bijbelse verklaring dat de mens zondig is en tot alle kwaad geneigd wel eens meer waarheid kunnen bevatten dan de rest van de bijbel. Misschien hebben we hier te lang in welvaart en vrede geleefd om nog in die zondigheid te geloven. Maar dat is nog geen reden om jarenlang een hetze te voeren tegen een religie omdat zulks goed van pas komt. En dat mogen we de politiek en de media wel verwijten.


We zijn allemaal enorme eikels die onder bepaalde omstandigheden tot heel nare dingen in staat zijn. Onder andere het zoeken naar een zondebok in onzekere tijden. Wil je die ellende voorkomen is het wellicht beter te stoppen met de afbraak van die welvaart en stemmingmakerij en te zorgen voor beter onderwijs. Dat laatste zou wel eens een  probaat middel kunnen zijn. Is Tunesië met een vanouds beter onderwijs niet een redelijk voorbeeld, waar de extremisten de Arabische lente niet hebben kunnen kapen?

vrijdag 2 januari 2015

Een Grieks begin



Om het nieuwe jaar maar eens positief te beginnen is het leuk om weer eens naar Griekenland te kijken. In bijna alle voorspellingen voor het komend jaar wordt het land als een risicofactor genoemd, vanwege de aanstaande verkiezingen. Dus richten alle pijlen zich nu op de Griekse bevolking. Eh, maar hebben die geen rechten dan?

Het blijft een raar iets, dat idee van democratie dat de gezaghebbende landen in de Europese Unie hebben. Zodra er een land is waar de bevolking een regering dreigt te kiezen die wellicht een andere koers zal varen dan de EU wenselijk vindt, worden alle kanonnen in stelling gebracht.

Want de perfide Grieken dreigen een linkse regering te kiezen, die weinig op zal hebben met verdere uitvoering van het door Europa opgelegde bezuinigingsprogramma. En dat vinden de EU en ook Merkel en Rutte niet goed. Dus waarschuwen zij de Griekse kiezers voor de laatste keer.

Stel je voor dat de Grieken kiezen voor links, dat zou me een mooi voorbeeld voor de Spanjaarden zijn, waar de nieuwe politieke beweging Podemos in de peilingen de oude partijen voorbij streeft. Heeft de EU deze landen bijna aan de bedelstaf gebracht, althans een flink deel van de bevolking daar, en zouden de kiezers er een stokje voor willen steen. Dat kan niet door de beugel vinden Juncker c.s.

De bedreigde zittende leiders in deze landen willen maar wat graag luisteren naar de waarschuwende Europeanen. Hebben ze met hun bezuinigingspolitiek hun land niet weer op het juiste spoor gebracht? Tja, voor een kleine groep misschien, maar ten koste van wat. In Griekenland is de werkloosheid boven de dertig procent gestegen, is de overheidsdienstbaarheid tot een bizar niveau gedaald. In Spanje gaan de huisuitzettingen maar door en is de zittende premier Rajoy vleugellam door zijn rol in de vele corruptiezaken. En die stijgende werkgelegenheid blijkt eerder een herverdeling van werk, wan het aantal gewerkte uren stijgt niet.

Waar Spanjaarden in het verleden nog wel eens een oogje wilden toeknijpen als het om corruptie ging en de buik vol hadden van de EU-volgzame socialisten, is het nu echt te veel. Dus dreigen ze op een nieuwe partij te stemmen, waarvan de politieke koers in ieder geval tegen de bezuinigingspolitiek is en ook al weer linksig. Als de Grieken - een onbetekenende economie - van hun democratisch recht gebruik zouden maken, zouden de Spanjaarden met een heel wat belangrijker economie wel eens hetzelfde kunnen doen.


Met de bijzondere opvattingen van Juncker c.s. over democratie moet dit dus voorkomen worden en mag je de bevolking ernstig waarschuwen en angst aanjagen voor een mogelijke keuze tegen bezuinigingen. Laten we de Grieken een hart onder de riem steken en de vinger opsteken naar Juncker c.s. Hebben we Rutte meteen ook op zijn plek gezet. Stel je voor dat Europa zou zeggen dat wij niet op de VVD mogen stemmen, omdat die toch Europa-sceptische trekjes vertoont. Het land zou te klein zijn. Letterlijk in dit geval, want om eerlijk te zijn zullen de Grieken niet wakker liggen van wat Rutte vindt. 

Laten we maar hopen dat Grieken en Spanjaarden zich niets aan zullen trekken van de bangmakerij van Europa en gewoon hun keuzen maken. Daar kunnen wij nog wat van leren. Want om eerlijk te zijn gaat het hier nu ook weer niet zo goed, al is de benzine natuurlijk goedkoper. Hoewel, in Spanje heb je al een litertje voor 1,15 en Nederland staat op de ranglijst nummer twee met 1,59.  Daarin loopt Spanje dan weer voorop, maar nog duurder kun je het daar niet maken. Kennelijk in Nederland wel, vindt Rutte 2.