We moeten het eens hebben over de agrarische vakpers. Tenslotte is dat zo´n beetje het enige medium dat tegenwoordig nog op de iconische keukentafel van de boeren terecht komt. En natuurlijk is het de oorsprong van Caroline van der Plas.
In de tijd dat ik landbouwjournalist was, waren de vakbladen wel eens bron van het nieuws, maar vaker aanleiding tot grote verbazing. Degenen die zich er journalist noemden, hielden zich tot in detail bezig met de sector waarvoor ze schreven. Details, waarvoor journalisten van de algemene pers, tot hun frustratie, weinig belangstelling hadden.
Tijdens persconferenties van bijvoorbeeld de Rabobank, of van de agro-industrie waren zij vaak beter op de hoogte dan de sprekers. Dat wil zeggen van de details in de varkens-, kalver- en pluimveehouderij. Groot was dan de frustratie dat de tentoongestelde kennis niet werd gewaardeerd, zeker niet door hun algemene vakbroeders, die vaak liever wilden horen hoe er werd gedacht over de kritiek op de sector.
Die frustratie kwam onlangs ook naar voren bij Caroline van der Plas, die zich in haar tijd als ´journalist´ steeds weer verbaasde over het gebrek aan kennis bij de algemene pers. Nu was zij dan ook chef-redacteur van Pig Business en Pluimveeweb bij Agrio Uitgeverij, een pr-blad voor de vleesindustrie. Bladen waarin het vergeefs zoeken is naar reflecties op de eigen bedrijvigheid, laat staan maatschappelijke zaken.
Mijn collega´s van de vakbladen waren veelal afkomstig uit de agrarische sector, boerendochters en -zonen voor wie op de boerderij geen plaats was. Zelfs de enkeling die werkzaam was voor de algemene dagbladen, zoals ik, had vaak zo´n achtergrond. Het botste wel eens dat ik al weer een generatie verwijderd was van het boerenerf, maar omdat ik landbouwjournalist voor de Leeuwarder Courant was, werd ik min of meer geaccepteerd.
In die tijd verscheen ook het Agrarisch Dagblad. Een krant waar de redacteuren poogden de wereld vanachter een agrarische bril te aanschouwen. Hier werkten ook weer journalisten, die ofwel uit de algemene journalistiek kwamen ofwel daar later in terecht kwamen. Hoofdredacteur Hylke Speerstra werd zelfs later hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant. De krant was uiteindelijk geen lang leven beschoren. Zoveel viel er nu ook weer niet met die agrarische bril te bekijken en zoveel belangstelling was er nu ook weer niet bij de boeren.
In diezelfde traditie bestaat nog immer het weekblad van de LTO, Nieuwe Oogst. Toentertijd was het een echt journalistiek blad. De journalisten snapten er de collega´s van de algemene pers wel, ook als die zich kritisch uitlieten over hun sector. Hoe het blad inmiddels is, weet ik niet.
Resten de specialistische vakbladen, die nog immer in de brievenbus op boerenerven belanden. Heel af en toe lezen algemene journalisten die bladen en verbazen zich hogelijk over het gebrek aan realiteitszin. Zeker bij het tot in bloederige details beschrijven van aanpassing van dieren aan stalsystemen, zonder ook maar het geringste oog voor dierenwelzijn of kritische geluiden in de buitenwereld.
Die bladen dus waar zich journalist wanende voorlichters het wel uit hun hoofd laten zich kritisch uit te laten over gebruiken in hun sector. En die door boeren betaald en hogelijk gewaardeerd worden. En die voorlichters ergeren zich dus blauw aan echte journalisten, die in plaats van hun geliefde details algemene en soms kritische vragen stellen.
Mijn positie werd langzaam toch wel een beetje moeilijk, omdat veel boeren steeds minder op hebben met kritische geluiden, zeker niet van een specialist op hun gebied. Toen viel het met bedreigingen nog wel een beetje mee, hoewel de eerste harde woorden al vielen.
Later toen ik al afscheid had genomen van de landbouwjournalistiek meende een gerespecteerd oud-collega waar bij mij het probleem zat. ,,Je houdt niet van boeren´´, zo meende hij. Tsja, ik houd ook niet van wetenschappers of natuurbeschermers, dat wil zeggen niet van allemaal, waarover ik later schreef. Maar het geeft wel zo´n beetje de denkwijze in de agrarische pers weer, die daarmee onderdeel van het agrarische probleem zijn.
