Een paar kogels meer

Soms kruipt een glimlach om je mondhoeken als je de krant leest. We maken ons weer eens heerlijk druk over iets wat lang geleden is. De Molukse treinkaping bij De Punt in 1977 en vooral het einde ervan. Hebben die mariniers nu geëxecuteerd of was het allemaal nodig? 

Eerlijk gezegd heb ik dat toen destijds ook wel gedacht, dat wil zeggen met zo’n kogelregen is het niet echt de bedoeling de kapers levend uit de trein te halen. Het was zo’n heel vroege ochtend – ik woonde in de wijk Huizum – dat we een enorm geraas hoorden. Ja, toen had de Nederlandse luchtmacht nog Starfighters en als die richting Drenthe gingen, dan hoorde je dat in heel Leeuwarden.

Het eerste wat ik toen dacht was: die gaan richting De Punt. Dus toen we later op de dag later hoorden wat er was gebeurd was de verrassing niet zo groot. Voor die kapers wel natuurlijk. Van die herriebakken vlak over de trein, dan zit je wel even verdwaasd in je coupeetje, laat staan dat je onmiddellijk klaar staat met je uzi om je te verdedigen. Je zou denken een paar schoten om de deuren open te krijgen en klaar is kees. Toen hoorden we overigens ook al dat het niet een paar kogels waren. Kon ook niet als je de foto’s de van die trein zag. 

Natuurlijk hebben die mariniers zich eens heerlijk uitgeleefd en ze wisten in welke coupé de kapers bij elkaar zaten. Altijd maar droog oefenen en nooit eens in het echt gaat ook vervelen tenslotte. Maar goed het waren andere tijden en Nederland was nog gezagsgetrouw. Als de regering later vertelde dat alles volgens de regels was gebeurd, dan geloofden we dat. Jammer van de gesneefde gegijzelde, maar over die dode kapers maakten we ons niet zo druk. Voor toenmalige begrippen was hun actie tenslotte nogal wreed en over de achtergronden maakten we ons niet zo druk.

Toen bekend werd dat er nu toch nog eens een onderzoek zou komen om te kijken of alles wel volgens de regels gegaan was, dacht ik eerlijk gezegd niet dat er een soort boetedoening zou komen. Zo van, ja we hadden het wel wat slimmer kunnen doen zonder veel doden en ja, die mariniers knalden er vrolijk op los, ook als de kapers al weerloos waren. Wie dat had gedroomd kent dit soort onderzoeken niet.

Geen boetedoening dus. Keurig opgelost toen die kaping en die vrouwelijke kaper die zichtbaar gewond en weerloos was afgeknald, tja we moeten nu niet van daders slachtoffers maken. Die mariniers zijn onze helden – hebben er vast een lintje voor gekregen – en daar gaan we niet een boos vingertje over opsteken. Het is al erg genoeg dat er met modder gegooid is naar onze jongens in ons Indië. Daar hebben ze als bejaarde nog behoorlijk last van.

Nee, dit was een schone actie en daarmee uit. Dat we daar in deze tijd anders over zouden denken is niet aan de orde. Dat een Karremans voor veel minder voor de rechter zou moeten verschijnen was toen onmogelijk geweest. En toch schuurt het een beetje. Ieder voelt op zijn klompen aan, dat hier sprake is geweest van standrechtelijke executies. En hoe je ook denkt over het kapen van treinen met onschuldige reizigers, in een rechtstaat heeft een ieder recht op een eerlijk proces. De doodstraf kennen we hier al heel lang niet meer. Bovendien was de berichtgeving over Molukkers toen ook niet geheel ongekleurd. Bepaald niet altijd politiek correct.

Wat dat betreft zijn de tijden wel iets veranderd. Zelfs over het IS-kalifaat krijgen we ook wel eens genuanceerde verhalen te lezen, al zorgen de strijders zelf voor het voorkomen van een al te positief beeld. Maar Molukkers onthoofden geen mensen. Ze voelden zich alleen verraden en dat was geen onterecht gevoel. Dat lazen we overigens pas na de beëindiging van de kaping. We moesten tenslotte samen verder en nieuwe acties moesten worden voorkomen.

Dus kwamen er programma’s om radicalisering te voorkomen en pamperden we de Molukkers wat. Het was een succes want na twee kapingen werd het stil en hoorden we amper meer iets. Dat nabestaanden nu wel eens willen weten hoe die kapers aan hun einde zijn gekomen, komt waarschijnlijk een beetje als een schok voor Nederland. We waren het eigenlijk al weer vergeten.

Maar goed, hoge verwachtingen van het onderzoek hoefden er niet te bestaan. En ook een vervolgonderzoek zal geen excuses of vergoedingen opleveren. Eigenlijk is dat niet goed. Voor het beeld van de rechtstaat zou het goed zijn toe te geven dat er wel degelijk iets fouts is gebeurd. Daar hoef je geen mariniers voor te vervolgen, maar excuses zouden waarschijnlijk veel goed maken. En een mogelijk smet op het blazoen van ons keurkorps is dan weggepoetst voor de strijd in Irak echt begint. Wat daar de zin ook van mag zijn.