Journalist Jan Tromp is boos. Hij
moet met 65 met pensioen bij de Volkskrant en dat vindt hij maar niets. Waarom
stoppen met iets waaraan je verslingerd bent. Dat moet je toch tot aan je dood
kunnen doen. Ja, daar zit wat in. Het heeft inderdaad iets dwingends die pensioenleeftijd,
al kan Jan nog met 65. En toch wringt er iets in zijn betoog. Hoe begrijpelijk
het ook is.
Tromp is een van die
gelukkige journalisten die het geluk heeft gehad zijn loopbaan lang zijn gang
te kunnen gaan en die dingen te doen die hem bezielden. Dan is het zuur als je
nog lang niet uitgeschreven bent en je vanwege je leeftijd niet meer mag. Dat
hij een witte raaf is, vergeet hij wel.
Naast hem werkt een hele
horde van journalisten die wellicht iets minder begaafd dan wel wat minder
geluk, niet hebben kunnen doen wat ze het liefste zouden willen. Zeker sinds
vanaf de jaren negentig op geld beluste nieuwe bazen de vrijheid van
journalisten aan banden legden. Zeker in de regionale media is dit fenomeen al
te bekend.
Er zijn nu eenmaal golden
boys en waterdragers, ook in de journalistiek. Daar is niets verkeerds aan. In
mijn loopbaan – overigens een waarin ook lange tijd sprake was van grote
vrijheid – waren er slechts enkelen die protesteerden tegen het gedwongen
pensioen. Vooral hoofdredacteuren eigenlijk. Die wilden tot in lengte van jaren
doorgaan met schrijven hoofdartikelen. Hoewel er ook een was die heerlijk
Russisch ging studeren.
Voor het overige maakte
ik eigenlijk alleen maar veel collega’s mee, die met enthousiasme een mooie loopbaan
voltooiden, maar hierna met evenveel enthousiasme bleven schrijven. Alleen niet
meer in het vaste stramien van de loondienst. Of ze gingen iets heel anders
doen. Ik herinner mij een van die vrije vogels, die zo lang ik heb meegemaakt
gedreven zijn specialisme uitoefende, zonder daarin te worden gestoord door
ijverige baasjes.
Gedwongen om met 60-ste
met de vut te gaan, kwam hij nog een keer op de krant met de mededeling dat hij
tien jaar eerder had moeten stoppen. Voor het overige was er slechts een
enkeling, die met lood in de schoenen poogde onder het gedwongen einde van zijn
werkzaam leven uit te komen. Veelal lukte dit ook. Alleen dan niet meer in
volledige dienst, maar als een soort freelancer.
Nu de regionale kranten
helemaal in de greep van de banken zijn veelal door falend management, zien
honderden journalisten hun loopbaan ook gedwongen beëindigd. Opmerkelijk is dat
veel oudere collega’s aanbieden om eerder te vertrekken om jongeren te ontzien.
Veelal omdat ze met lede ogen moeten aanzien, dat hun vrije werkwijze aan het
verdwijnen is. Dit gaat soms met financiële offers gepaard, nu er geen riante
vut-regeling meer is.
Kortom de drang die Tromp
voelt kent ook andere kanten. Eerlijk gezegd is het een beetje verwend gedrag.
Wat let hem om door te schrijven? Ongetwijfeld valt er wel een regeling te
treffen om nog een bijdrage aan zijn krant te leveren. Tja, niet meer in vaste
loondienst. So what? Dit is voor veel jongeren allang niet meer weggelegd en
die moeten sappelend door het leven, terwijl Tromp financieel onafhankelijk
alles kan doen wat hij wil.
Mocht er plots geen
behoefte meer bestaan aan zijn werk, dan is dit zuur. Maar het zou ook tot
enige zelfreflectie moeten leiden. Wellicht was het afgeleverde werk van de
laatste jaren niet meer zo geniaal, dat het niet te vervangen is. Het heeft ook
iets sneus, die gedachte dat er naast het werk dat je een leven lang hebt
gedaan niets nuttigs meer zou bestaan.
Gedwongen pensioen is wellicht
niet meer helemaal van deze tijd en het verbod op publiceren in de vut was een
dwaling, maar tel uw zegeningen. Geen ouderwetse loondienst meer, financiële
onafhankelijkheid. Geld is gemunte vrijheid, schreef J.C. Bloem al. Geniet er
schrijvend van. Over onderwerpen waaraan je verslingerd bent. In deze tijd met
zoveel podia kan dat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten