Zou toch moeten kunnen

Om maar weer eens cliché te gebruiken, iedere keer als je denkt dat dit land niet verder kan zinken, blijkt dit een vergissing. Het kan nog erger. Nederlandse kamerleden met een Turkse achtergrond worden uit de PvdA gezet omdat ze opkomen voor hun lotgenoten. In Gouda wordt het kinderfeestje van Sinterklaas ontsierd door ruziënde volwassen voor- en tegenstanders van een zwarte piet.

Twitter explodeert zo’n beetje onder het gewicht van gillende verongelijkten. Andere sociale media dragen hun steentje bij. Voor een buitenstaander moet het een rare gewaarwording zijn dit allemaal gewaar te worden in een land dat doorgaat voor beschaafd. En als hij een beetje slim is maakt hij rechtsomkeert en vertrekt. Iets wat ook menig Nederlander stiekem overweegt.

Voor de Groene Amsterdammer is het een reden een heel nummer te wijden aan de geschiedenis van dit land van tevreden naar bang en boos. Interessant, daar niet van. Natuurlijk je kent die geschiedenis en het is belangwekkend het door portretten van hoofd- en bijrolspelers uiteen te zetten. Maar het verklaart de afgelopen week niet.

Het is wellicht leuk om even naar de zwijgers te kijken. Wijselijk zwijgen CDA en VVD over de ruzie binnen de PvdA. Binnen die partijen is het de gewoonste zaak van de wereld om de belangen van je specifieke achterban te behartigen. Agrariërs het boerenbelang, oud-militairen defensie en zakenlieden het belang van exporterend Nederland. Iedereen zijn eigen cliënten. Vandaar het begrip cliëntelisme.

Dat de PvdA er een probleem van maakt, zou de partij te prijzen zijn. Al valt het waarom wellicht een beetje tegen. Maar helaas kan die partij het nu net niet hebben om het middelpunt van weer een ruzie te zijn. Weer een partij waarvan je betwijfelt of je erop kunt stemmen, zoals zo’n beetje alle partijen in het parlement.

En zo lopen er miljoenen Nederlanders rond die politiek ontheemd zijn. Het zijn niet de boze en bange burgers waarvan de Groene gewag maakt. Eerder fatsoenlijke hoog dan wel laag opgeleide burgers, die hun democratische rechten en plichten serieus nemen. Eerlijk gezegd denk je wel eens dat dit nu de zwijgende meerderheid is geworden, een begrip dat in vroeger tijden voor minder aangename standpunten werd gebruikt.

Is heel Nederland bang en boos? Natuurlijk niet. Een beetje ongerust wel en twijfelend hoe ze hun bijdrage kunnen leveren aan een gezonder debatklimaat, waarin de ratio weer een rol van belang kan spelen. Straks stemmen op de uitgezette PvdA-kamerleden die een eigen partij overwegen? Sommige allochtonen zullen het overwegen, al is het begrip allochtoon nog al diffuus.

Ergens hoop je op de opkomst van een partij, zoals Podemos in Spanje. Voortgekomen uit de protestbeweging Occupy en herhaaldelijk ondervraagd op de politieke achtergrond na lang beraad toch een politieke beweging geworden als tegenwicht tegen de vermolmde politieke structuur van het land. En nu al peilinggewijs gelijk op met twee grootste partijen van het land.

Zou zulks hier niet mogelijk zijn, vraag je je af. Geen redelijk alternatief met grootse hervormingsplannen, maar een fatsoenlijke beweging met oog voor de echte problemen van deze tijd zoals milieu, klimaatverandering en aangetaste democratie. Als de PvdD niet zo bleef hangen in het vooral behartigen van dierenbelangen, zou het een goede kandidaat zijn. Maar met een bestaande partij red je het niet.

Een soort Podemos op Nederlandse schaal. Een beetje links van het redelijk midden zonder al te ideologische beginselen. Maar wel met een goede analyse van de problemen die een gezonde toekomst in de weg staan. En al worstelend op zoek naar antwoorden. Als een PVV groot kan worden door in te spelen op onderbuikgevoelens, moet zo’n partij toch heel groot kunnen worden door een beroep te doen op verstand. En liefst geen gezond of boerenverstand. Leren we ook nog iets van zuidelijker landen. Of is Nederland al te ver afgezakt in de zelf gecreëerde chaos?