dinsdag 15 november 2016

Zorgen maken nog geen boze burgers




Zorgen, zoveel zorgen maken de media in Nederland zich nu. Als in de VS de media de Trump-aanhang zo onderschat hebben, moeten we dan hier niet onze voelhoorns opsteken bij de boze witte burger? Tja, Nederland is de VS niet en de boze burger is misschien niet wat we moeten zoeken.

Je ziet het ook in de politiek. Volksvertegenwoordigers die zich opwerpen als vertegenwoordigers van de boze burger. Die boze burger is een begrip geworden door beelden van een piemelkoor tegen de komst van asielzoekers. Daar was wel echte woede, maar wat veel fnuikender voor het vertrouwen in de oude instituten is het gevoel niet meer beschermd te worden. En dan niet boos worden, maar bezorgd.


Het is niet eens zo zeer een kwestie van gehoord worden. Veeleer voelen deze mensen zich overvallen door de aanvallen op de verzorgingsstaat. Was dat niet de staat die als een beschermende vader een schild boven hen hield? Daarvan verwachten ze niet dat die ww inkort, plots de aow-leeftijd verhoogt, de zorg voor ouderen bijkans afbreekt.

Zulks baart zorgen. Amper voorstelbaar bij de beter verdienende burgers met hun vaste banen, maar mensen maken zich nu zorgen over hun oude dag. Over uitkeringen bij werkloosheid, waardoor ze veel vaker getroffen worden. Korting op hun pensioentjes, als ze die al hebben. Over zorg wanneer ze oud en gebrekkig worden en geen geld hebben om dure particuliere zorg in te kopen.

In een beschaafd land zouden mensen, die wat moeilijker voor zich zelf kunnen opkomen en dat zijn niet per se laag opgeleiden of mensen met een minimuminkomen, zich niet zulke zorgen moeten hoeven te maken. Ze worden bevangen door angst, veel meer dan door woede.

Kom niet aan met verliezers van de globalisering. Dat is een leeg begrip voor deze mensen. Moet je de onbetaalbaarheid van studie voor mensen die net ietsje meer verdienen wijten aan globalisering? De al genoemde aow-bezuiniging? In de huiskamer gaat het gesprek daarover.

Je kunt heel mooi uitleggen dat de ellende is begonnen met de opkomst van het neoliberalisme, maar dat zegt hen helemaal niets. Alle excuses die politici aanvoeren voor hun bezuinigingen zijn lege begrippen voor mensen die er hard door getroffen worden. Ja, eenvoudige explicaties als ‘het wordt onbetaalbaar’, begrijpen mensen wel.

Maar gaten schieten in de betogen van de politici met het kortingsmes, dat lukt de mensen niet. Ongetwijfeld zullen ze zich wel eens de vraag stellen of het allemaal wel klopt. Waarom juist zij zo hard getroffen worden. Ze zien ook wel dat goed verdienende tweeverdieners weinig last hebben van wat zij als bedreiging ervaren.

Vroeger konden ze vertrouwen op hun PvdA, die zorgde voor een goed vangnet. Maar wat moet je daar mee, als de voormannen er de vrije markt in de zorg verdedigen, in het openbaar vervoer waar ze zelf amper mee reizen? Als ze dan toch nog stemmen is het uit protest. Het is goed dat de goegemeente zich nu buigt over de vraag wat mensen zo ongerust maakt, maar als men niet van plan is er iets aan te doen, dan voelen mensen dat haarfijn aan.

Vergelijkingen met de VS gaan mank. De polarisatie die daar opgang maakt is hier nog ondenkbaar. Wij hebben geen twee partijenstelsel, waarin een partij de andere het regeren onmogelijk maakt. Evenmin is Europa gebaseerd op het uitmoorden van oorspronkelijke bewoners en op slavernij (wel op het profiteren ervan) en veel minder gewelddadig.


Het enige wat Nederland een beetje doet lijken op de VS is uitzinnige competentiedrift. Het van alles een wedstrijd willen maken. Dat maakt je toch een tikje ongerust over de uitkomst van de verkiezingen in Nederland. Want dat maakt boze burgers die denken dat ze alleen gehoord worden als het hardst kunnen schreeuwen. Maar er zijn nog veel meer mensen, die in stilte lijden. Hou die maar eens aan boord, als je ze niet ziet of niet wilt zien natuurlijk. En die zorgen voor verrassingen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten