Volg de kieswijzer maar eens

Uit bijkans alle onderzoeken in dit land blijkt een sluimerende ontevredenheid met de huidige gang van zaken in de maatschappij. We willen wat anders maar wat? Een kleine veertig jaar marktwerking en technocratisch bestuur hebben ons tot een besluiteloos volkje gemaakt.

Op 18 maart mogen we weer naar de stembus en je hoeft geen groot ziener te zijn om te voorspellen dat er na die verkiezingen niets zal veranderen. De sluimerende ontevredenheid uit zich niet in duidelijk andere politieke keuzes. Het is allemaal toch een pot nat, is een veel gehoorde klacht. Kijk je naar de grotere partijen dan zit er wel een kern van waarheid in die klacht.

Uit de besluiteloosheid valt de populariteit van de kieswijzers te verklaren Er valt ook wel iets voor te zeggen. Je kunt tenminste op basis van concrete voorbeelden zien welke partij het dichtst bij je voorkeuren staat. Helaas nemen we dit ook weer niet al te serieus. De mensen die echt verandering willen, weg van de marktgerichte, technocratische politiek van de afgelopen decennia, die meer aandacht voor de omgeving willen, eindigen veelal met een stemadvies dat nogal eens in het voordeel van de Partij voor de Dieren uitvalt.

Slechts weinigen nemen dit advies ter harte. Het vraagt enige durf. Financieel geograaf Ewald Engelen bijvoorbeeld kiest – aangestuurd door de rotsvaste overtuiging dat we echt zullen moeten veranderen om niet weer in een ellendige niet alleen financiële crisis te belanden – voor de PvdD. Een keuze die programmatisch en qua stemgedrag in de tweede kamer gezien zo gek niet is. 

Op Twitter reageren mensen een beetje lacherig wanneer hun kieswijzeradvies bij de PvdD uitkomt. Zouden ze serieus de kieswijzers volgen dan zou er een politieke aardverschuiving volgen. De PvdD zou wel eens heel groot kunnen worden. Toch komen ze in peilingen niet veel verder dan enkele zetels. Tja, dat zit natuurlijk wel een beetje in de naam en angst voor het onbekende.

Bovendien zijn traditioneler politici en in hun kielzog de mainstream media er erg goed in geslaagd de partij te framen als caviaknuffelaars en nog beter in het doodzwijgen van het feitelijke programma. Waar zo langzamerhand het stemmen op de PVV min of meer salonfähig is geworden of in ieder geval reden voor discussie want 'we moeten het wel serieus nemen', moet je in gezelschap niet zeggen op de PvdD te stemmen. Enig hoongelach en plagerij is je deel.

Gebrek aan vertrouwen in de partij als serieuze politieke stroming is kennelijk het grootste probleem en misschien ook wel een beetje angst voor het onbekende van echte verandering. Niet traditioneel links of rechts, dat is ook een drempel. En waar je als potentiële stemmer op de PVV nog flink wordt bewerkt om dat toch maar niet te doen, heb je als stemmer op de PvdD alleen de lachers op je hand. Ongevaarlijk kennelijk. Behalve bij boeren die zich er door bedreigd voelen. 

De aanvankelijke steun van intelligentsia, zoals schrijver Maarten ’t Hart, is een beetje weggevallen door de sektebeschuldiging aan het adres van de oprichters van de partij, veelal zevendedags adventisten als Niko Koffeman en Marianne Thieme. Maar goed daar staat een Esther Ouwehand tegenover, die je hiervan niet kunt betichten en het partijprogramma en stemgedrag getuigen hier al evenmin van. De scheiding tussen religie en politiek werkt hier prima.

De huidige peilingen geven een verschuiving naar rechts te zien. En dat stemt weer helemaal niet overeen met de algemene stemming in het land. Nu gaat het om provinciale verkiezingen met gevolgen voor de samenstelling van de eerste kamer. Kennelijk vinden de meeste mensen dat niet zo belangrijk gezien de bevoegdheden van beide organen, al maakt het kabinet zich er wel zorgen over. 

Want het is natuurlijk wel een oordeel over het landelijk beleid. Links profiteert niet van de onvrede met het gevoerde beleid. Misschien moeten we toch maar een beetje over de schaamte heen stappen en de kieswijzer volgen. Het zou wel eens een verrassende wending kunnen geven. Een mooie test voor de eerstvolgende tweede kamer verkiezing.