Creatieven, de nieuwe liberalen

Creatieven moeten de stad redden. Het is een aantrekkelijk perspectief voor steden als Leeuwarden. Zonder creatieven wordt het nooit wat, aldus vele profeten van de nieuwe tijd. Eerlijk gezegd vond ik het lange tijd ook wel een aantrekkelijk perspectief. Bovendien, wat kun je er tegen hebben als een stad meer creatieve mensen binnen de gemeentegrenzen mag tellen? Slechts een enkeling plaatste in de tijd dat ik er voor het eerst kennis meemaakte kanttekeningen bij.

Dat heb je ervan als je met zo’n toch wat containerbegrip als creatieven komt. Het heeft zo’n positieve uitstraling. Zijn dat niet mensen die het vooral moeten hebben van creativiteit? Al snel denk je aan iets cultureels, iets waar mensen mee aan de saaie werkelijkheid kunnen ontsnappen. Je moet de pleitbezorgers van de creatieven toch wat beter beluisteren om de kanttekeningen beter te begrijpen.

Vooral ook wanneer ze hun politieke voorkeuren laten doorschemeren en ze duidelijk maken welke beroepen het predikaat van creatief mogen dragen. Dan komt er een beeld naar boven dat weinig te maken heeft met wat ik dacht dat creativiteit betekent. Jonge mensen met een goed inkomen in beroepen die vooral uitblinken in onduidelijkheid. Babbelbanen, D66, bakfietsen en een grote mond. Om maar enkele kenmerken op te noemen die zo bij je opkomen.

Nee, kunstenaars vallen er niet onder. Dat was toch echt even wat ik dacht. Fout dus. Dat is ouderwets gedacht. Creatief met de mond, daar gaat het toch vooral om en een lichte minachting voor zo iets ouderwets als een vaste baan in grote kantoorgebouwen. Dat is natuurlijk helemaal niet creatief. Hoewel, veel van die babbelbanen zijn toch ook vaste banen. Maar dit terzijde. Het gaat om het idee.

Zijn steden zo goed af met een groot aantal ‘creatieven’  binnen de grenzen? Tja, min of meer als we het rijtje maar eens langs gaan, Amsterdam, Parijs, Londen om er maar eens een paar te noemen. Economisch gaat het deze steden veelal voor de wind. Voor een beperkte groep dan wel weer. Want creatieven weten elkaar te vinden en vooral heel goed voor zichzelf en elkaar te zorgen. Politici ter rechterzijde en in hun kielzog moderne PvdA’ers en Groenlinksers zijn wel geporteerd voor invloed van creatieven.

De genoemde steden hebben overigens ook iets anders gemeen dan economische voorspoed: torenhoge huizenprijzen en huren. Zo hoog dat achterblijvende gewone mensen met een laten we zeggen ietsje bovenmodaal inkomen het nakijken hebben. Die mogen uitwijken naar slaapsteden of verre buitenwijken. Sociale woningbouw past niet zo bij creatieven. Sinds D66 in Amsterdam oprukt, wordt het er niet beter op. Verkopen die sociale huurwoningen en de vrije mark erop loslaten.

Zou het misschien kunnen dat creatief een beter klinkend synoniem is voor liberaal? En daarom zo goed passend in de agenda van lieden die we ook kennen als pleitbezorgers van het nieuwe liberalisme. Die nieuwe liberalen zouden een goed draagvlak vormen voor de culturele infrastructuur van een stad en daar moet je het toch van hebben. Hm, eerlijk gezegd zie je ze niet veel in musea en schouwburgen. Wel bij luidruchtige dance-festijnen en het soort evenementen die vooral would-be artistiek zijn. Gedichten voordragen in een snackbar, of zo iets.

Natuurlijk is er niets op tegen als een stad economisch voorspoed kent. En als daar hoger opgeleide nieuwe inwoners en goed verdienende jongeren voor nodig zijn is het mooi als een stad die weet aan te trekken met meer cultuur, hoger onderwijs en mooie wetenschappelijke instituten. Maar een beetje overheidsbescherming voor de overige bewoners zou wel op zijn plaats zijn. Maar dat is natuurlijk vloeken in de liberale kerk. Met de culturele hoofdstad in aantocht, waarbij het begrip creatief ook aan slijtage onderhevig is, is het voor Leeuwarden toch oppassen geblazen.