Discriminatie op de
arbeidsmarkt, de Volkskrant van zaterdag maakt zich er maar erg druk over. En
beperkt zich tot vooral allochtonen. Op zich terecht, al zijn ook ouderen en
mensen met een lichte beperking de dupe. Discriminatie is in zoverre ernstig waar
het mensen betreft die graag willen werken en lijden onder het niet werken.
Maar het legt ook iets anders bloot.
Nederland telt ruim
zeshonderdduizend werklozen. Geregistreerde werklozen. Dat wil zeggen dat er
nog heel wat meer zijn. Als we kijken naar de bevolking die zou kunnen werken
komen we met ‘arbeidsongeschikten’ en lieden die de moed hebben opgegeven en
bijvoorbeeld omdat erin een huishouden een andere inkomen is niet meer
ingeschreven staan is, komen we op ongeveer anderhalf miljoen niet werkenden.
Dat zou voor een land
rampzalig kunnen zijn. En tot diepe armoede kunnen leiden. Nu is er wel armoede
in dit land, maar niemand komt om van de honger. Kennelijk kan Nederland het
dragen om iedereen te onderhouden al zou de verdeling beter kunnen en hoeven we niet te korten op sociale voorzieningen. Hogere uitkeringen leiden tot hogere broodnodige binnenlandse besteding.
Nu de economie door
exportgroei aantrekt, het consumentenvertrouwen groeit en mensen langzaam weer
bereid zijn geld uit te geven, zien we het overheidstekort weer krimpen zonder echte afname van de werkloosheid. Toch roepen politici dat dit onbetaalbaar is.Maar als met die anderhalf miljoen werklozen alleen door een
beetje economische groei het overheidstekort krimpt, valt die onbetaalbaarheid
wel mee.
Terug naar discriminatie
op de arbeidsmarkt. Dat is een smet op dit land, zeker waar we op nummer twee
staan op de lijst van de landen waar allochtonen het minst deelnemen aan de arbeidsmarkt.
En om misverstanden te voorkomen, dat komt echt niet omdat hier de uitkeringen
zo riant zijn. Nee, er wordt keihard gediscrimineerd. En daar kan Mohammed zelf
niets aan doen. Invechten lukt niet.
Het probleem is dat er
niet voldoende banen zijn. Dat de economie toch nog weer beter draait en we dat
leger van werklozen kunnen onderhouden, duidt op een dusdanige
arbeidsproductiviteit van de wel werkende bevolking dat we ons kunnen
veroorloven zovelen buiten het arbeidsproces te houden.
Politieke partijen die
werk als prioriteit hebben zonder te spreken over een andere verdeling van inkomen
en werk, maken een fout. Het gaat om dit laatste. Als we in dit land
toekunnen met de huidige arbeidsparticipatie, kun je alleen maar praten over
verdeling van inkomen of natuurlijk van arbeid al daalt daardoor die
arbeidsproductiviteit.
Ooit, nog voor de val van
de Muur was ik in Hongarije en verwonderde mij over de arbeidsintensieve
horeca. Waar je op een rustig moment binnen handbereik van de tap zat, diende
je eerst bij een serveerster te bestellen. Die ging dan naar de kassier, die op
zijn beurt weer de schenker opdracht gaf een biertje te tappen. Waarop de
serveerster dit ophaalde en omliep om dit mij te brengen. Om daarna naar de kassier te gaan voor een bonnetje en dat mij weer overhandigde.
Dat zijn dus drie mensen
aan het werk, waar ditzelfde werk ook door een man of vrouw gedaan kan worden.
Was het heel slecht? Nee, want die drie hadden plezier in hun werk en voelden
zich niet buitengesloten. Gediscrimineerd kon er niet worden, in zo’n systeem
is iedere hand nodig.
Nederlandse werkgevers kunnen straffeloos discrimineren omdat
er een ruim overschot op de arbeidsmarkt is. Nu zijn we al decennia bang
gemaakt met de dreigende vergrijzing waardoor er te weinig mensen zouden kunnen
werken. En hebben we een einde aan de vut gemaakt en de aow-leeftijd verhoogd
met twee jaar. Maar ondanks de vergrijzing zijn er dus nog steeds anderhalf
miljoen mensen niet aan het werk. Wel is het inkomen van niet-werkenden gekort
door korter durende uitkeringen.
En het ziet er niet naar
uit, dat dit zal veranderen als er meer ouderen uitstromen. Hooguit sluit het
aanbod slecht aan op de vraag. Maar daar valt wel wat aan te doen. Het meeste
werk is niet zo ingewikkeld. Wil je serieus een einde maken aan discriminatie
op de arbeidsmarkt moet je dus niet de uitkeringen verlagen - eerder verhogen
om de druk van werkwilligen te verlagen - maar het bestaande werk beter
verdelen.
Luister dus niet naar
werkgevers die vinden dat Nederlanders langer moeten werken, maar doe het
omgekeerde. Volledige werkgelegenheid is een onbereikbaar ideaal, maar met een
betere verdeling zou je discriminatie snel uitbannen. Het is betaalbaar. Werkgevers
laten het wel uit hun bol om een goed opgeleide nieuwkomer uit te sluiten, als
hij niemand anders kan krijgen.
Hooguit is er zo iets als de wet op de verminderde meeropbrengst. Een geweldige economieleraar legde het ooit uit aan de hand van een aardappelveldje. Een man moet ploeteren om alle piepers te oogsten. Met twee man verviervuldigt de opbrengst. Met drie nog eens zo iets. Maar zet je er tien man aan het werk treedt verveling op en gaan ze elkaar met aardappels bekogelen uit balorigheid. Er is dus een ideaal aantal werkers. En dat is betrekkelijk klein geworden door mechanisering.
Dat ideale aantal werkenden is er niet in Nederland. Met mensen die zich een slag in de rondte werken en anderen die
zich gediscrimineerd voelen en niets nuttigs mogen doen, want ze moeten
beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Wel, daar is wat aan te doen. Maar dan moet je niet luisteren naar de verkeerde raadgevers.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten