De verderfelijke vlag

Wat is dat toch met vlaggen? Turken die het centrum van een Duitse stad rood kleuren met de Turkse vlag. Een beeld van de Democratische Conventie met allemaal mensen met de stars and stripes zwaaiend. En geen groter eer dan de nationale vlag op je doodskist.

We kennen de beelden nog van landen in het Midden-Oosten waar de Amerikaanse vlag werd verbrand, als ultieme uiting van afschuw van dat land. En de woede in Amerika als er iemand de vlag misbruikte. Ook in het Verenigd Koninkrijk is men er niet vies van de Union Jack te gebruiken dan wel te misbruiken. En vergeet niet Hitlers banieren.

Je kan amper een land noemen waar de nationale vlag geen symbool van de identiteit van de natie is. In Catalonië herken je de huizen waar mensen wonen, die voor Catalaanse onafhankelijkheid zijn - een driehoekje in de vlag- , dan wel sympathie voor de Catalaanse zaak hebben – een iets andere vlag zonder driehoekje.

Iets dichterbij huis is de Friese vlag er in beperkte mate ook eentje. De enkele huizen waar op feestdagen een Friese vlag met de welbekende pompeblêden  uithangt, getuigen van de voorkeur van de bewoners. De rood-wit-blauwe nationale vlag is hier niet zo alom heersend. Zelfs niet op feestdagen en bijzondere heuglijke gebeurtenissen.

Hooguit zwaaien kinderen en kinderlijke ouderen met vlaggetjes als de koning langs komt. Ja met sportevenementen hullen supporters zich wel in het Oranje. Op zich een raar fenomeen. Je ziet het op nationale feestdagen. Je herkent de welstand van een buurt aan de kleur van de vlaggen. In welvarende wijken overheerst het rood-wit-blauw. Niet massaal, maar toch.

De sociaal minder bedeelden wapperen met oranje. Het schijnt iets van doen te hebben met de geschiedenis van de Oranjes. Toch zie je in dit land op zich geen hysterie als het om vlaggen gaat. Zelden gaan de vlaggen hier massaal omhoog. Hoewel in vooral extreemrechtse hoek de nationale vlag nog wel de voorkeur heeft om de identiteit te tonen.

En natuurlijk de herdenking van de Slach by Warns waar de pompeblêden wel erg overheersen rond de rotsblokken van ‘leaver dea as slaaf’ op het Mirnser klif. Maar dat zijn wel uitzonderingen en een keer per jaar. Als de shirts van voetbalclub Heerenveen vanwege die pompeblêden worden uitverkoren tot lelijkste shirts ter wereld, is er slechts in beperkte kring verontwaardiging, hooguit verbazing. Wie vindt die rode bladen nu niet mooi?

Het is toch meer iets esthetisch dan nationalistisch. Eigenlijk is het nationalisme hier niet zo in. De culturele identiteit is hier amper te benoemen. Het ‘ik hou van Holland-gevoel’ is een slap eerder gezellig aftreksel van de trots die andere naties ten toon spreiden met vlaggezwaai.

De komende dagen zullen we weer veel vlaggezwaai zien op de Olympische Spelen. Ook daar zul je zien dat de Nederlandse vlag hooguit wappert bij medaillewinst op het podium. Nederlandse supporters blinken toch meer uit in rare meestal oranje uitdossingen met hooguit een klein vlaggetje op de wang. Hebben we geleerd van andere landen.

Moeten we dit nu betreuren? Misschien niet eens zo erg. Laten we eerlijk zijn, we hebben het niet zo op dat vlagvertoon. En landen  die dat wel hebben, daar mankeert toch vaak wel wat aan. Dat sommige spraakmakende lieden hier te lande wel wat bedroefd om zijn, is eigenlijk merkwaardig.

Mensen zonder vlaggen boezemen geen angst in. Een mooi voorbeeld is de zwarte IS-vlag. Geen idee wat erop staat, maar in Nederland moet je niet met zo’n vlag de straat opgaan. De veiligheidsdienst staat snel bij je op de stoep. Waar je dan ook met de Nederlandse vlag gaat staan zwaaien, nergens boezemt dat angst in. Dat is eigenlijk wel mooi. Net als je met ons paspoort bijna overal welkom bent.

Vreemd genoeg kan dit amper zijn vanwege een onbesmet verleden. Dan zouden we in veel voormalige koloniën niet meer welkom zijn. Zo voorbeeldig hebben we ons hier niet gedragen en als top-slavenhandelaars zou je verwachten dat Afrikaanse landen ons niet echt zouden waarderen. Dat valt alleszins mee.

Laat het duidelijk zijn, ik heb geen vlag. Het vlagvertoon van buren laat me koud tot hooguit een lichte ergernis, wanneer er meer achter lijkt te zitten dan gewoon feest vieren. Maar terugzwaaien met een andere vlag, ach laat maar.  Vier dat onze vlag niet zo’n wapen is.  Een vlag is het teken van nationalisme. Het is net als met marcheren, dat doen we ook niet graag waar andere landen dat als hoogste goed beschouwen. En waar dit toe leidt weten we ook.