dinsdag 26 juni 2018

Worsteling om de grutto



Het blijft worstelen met de weidevogels in Friesland. Na de aanklacht van Theunis Piersma en Jantien de Boer over landschapspijn bleef het lang stil. De Leeuwarder Courant riep evenwel de ellende over zich heen met plaatsing van twee grote artikelen over het probleem.

Vooral in een artikel met onderzoeker Egbert van der Velde kregen boeren de zwarte piet toegespeeld. De raaigraswoestijnen nodig voor een optimale melkgift van het vee, bieden de weidevogels geen ruimte meer. Alleen roofdieren leven er nog van de enkele grutto die het waagt haar nageslacht in die woestijn in leven te houden. Boeren en weidevogels gaan niet samen, aldus Van der Velde.

Hiske Versprille legt nog eens uit hoe het zover heeft kunnen komen, zonder overigens de schuld bij iemand te leggen. Verhelderend is het wel. Die genetische afwijking van de Nederlandse melkveehouders immer meer te willen melken, ofwel om te profiteren van de hoge prijs ofwel om de lage prijs te compenseren, is in vergelijking met hun collega’s in ander landen opmerkelijk.

Dit keer zwijgen de boeren niet meer. Massaal trekken ze aan de bel. Ze wensen niet als de boosdoener te worden aangemerkt. Worden ze in hun omgeving niet alom gewaardeerd wegens het netjes houden van het platteland? En natuurlijk de productie van voedsel.

Ja, op het platteland wordt weinig geklaagd over de boeren. Dat is zelfs in Brabant zo. Tenslotte zijn de boeren als buren soms best aardige mensen. En daar protesteer je niet tegen. Je wilt de verhoudingen goed houden. De klachten komen het meest uit de verstedelijkte gebieden, waar de band met de sector amper aanwezig is.

Hebben de boeren gelijk? Worden ze geslachtofferd terwijl er andere oorzaken van de achteruitgang van de weidevogelstand zijn, zoals roofdieren. Of de natuurkenners die erop wijzen dat het moderne boerenproductieland voor de vogels niets meer te bieden heeft, waar bovendien geen schuilplaats meer is voor de weidevogels.

Of gaat het om macro-oorzaken als de Rabobank, de adviseurs van veevoerfabrikanten, accountants, CDA-politici, die de melkveehouder hebben aangespoord tot de intensieve werkwijze. Tja, waar blijf je dan met je eigen verantwoordelijkheid? En er waren toch genoeg biologische boeren die een fatsoenlijke boterham wisten te verdienen?

Handen in onschuld wassen helpt niet. Polarisatie ook niet zeggen de opiniemakers van de krant. Decennia lang speelt de discussie al. Elke andere industrie was allang met harde maatregelen tot de orde geroepen, maar bij boeren ligt dit anders. Hier spelen emoties een rol. Familiebedrijven met hardwerkend mensen en kleine rendementen leg je niet het vuur aan de schenen.

Dat ze veelal flinke jaarsalarissen aan subsidie krijgen zonder noemenswaardige tegenprestatie wordt meestal niet genoemd. Als Europa zegt dat ze daar wel eens iets tegenover mogen stellen in de vorm van natuurbeheer, zwijgt men liever. 

Een krant als de LC in het centrum van de grootste melkveehoudersprovincie heeft het er moeilijk mee.  Jarenlang werd de boeren de hand boven het hoofd gehouden. Pas de laatste vijftien wordt hen wel eens een spiegel voor gehouden. Wie geschoren wordt, beweegt zich niet, dus bleef het stil en er veranderde niets.

De provinciale politiek brandde zich de vingers niet aan de melkveehouderij. Waarom is niet duidelijk. Electoraal zou het haar geen windeieren leggen. In gemeenteraden zitten vaak nog boeren, dus die voorkomen wel maatregelen.

Nu is de vlam in de pan geslagen en poogt hoofdredacteur Sander Warmerdam de schade voor de krant te beperken. En hebben de landbouw- en natuurredacteur opdracht gekregen om een ‘objectief’ artikel te schrijven. Of zulks nu zou kunnen. Polarisatie heeft niet geholpen, samenwerking met natuurorganisaties evenmin. 

Alleen de politiek kan nu nog ingrijpen, maar daar zitten de boerenfans nog aan het roer. Sneu voor de weidevogels. Maar laten we niet vergeten, dat die weidevogels er zijn gekomen door de gunstige omstandigheden van het boeren in de vooroorlogse jaren. Hun tijd is nu voorbij. 

Het wordt stil in het land. Dat is treurig. En een klein land kan het zich eigenlijk niet veroorloven zoveel land aan een slecht renderende sector over te laten. Daar moeten we nu maar eens naar kijken. Het voedselargument is met alleen melk niet vol te houden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten