De ellende die vakantie heet

Het is zomer en dat zullen we weten ook. Heel Europa zwermt uit naar plaatsen, die de vermeende akeligheid van  de eigen woonplaats moeten doen vergeten. De crisis lijkt voorbij, dus smijten we weer met al dan niet geleend geld. En we nemen ons zelf mee.

Als we de media van de afgelopen weken mogen geloven, loopt de jaarlijkse volksverhuizing tegen zijn grenzen aan. Steden als Venetië, Amsterdam en Barcelona komen in het nieuws vanwege protesten tegen de stroom toeristen, die het leven voor de achtergebleven bewoners onaangenaam maken.

Is het verwend geklaag van de beter gesitueerde binnenstedeling, die na de verdrijving van de armere stadgenoten, nu de zelfde rust willen als voorheen in hun rustiger en voor toeristen minder aantrekkelijke woonsteden? Of hebben ze een punt?

In Venetië lijkt de klaagzang gerechtvaardigd. Hier is het aantal toeristen per inwoner zodanig uit het lood geslagen en de prijs van het wonen zo gestegen dat oude bewoners allang verdreven zijn. De oude stad is verworden tot een soort Disneyland voor cultuurzoekers. Maar Amsterdam en Barcelona ook?

Natuurlijk het is druk in de laatst genoemde steden. Een dagje Amsterdam is evenwel nog niet de ramp, die sommigen ons aanpraten. De problemen die er zijn lijken meer op de ellende die de vrije markt veroorzaakt. Verdrijving van de middenklasse uit oude wijken door nieuwe rijken, die de prijzen opdrijven.

Helaas worden zij op hun beurt weer verdreven door lieden met nog meer geld, die misbruik maken van initiatieven als Airbenb. Zij kopen niet om te wonen, maar om te profiteren van de toeristenstroom. Naar voor de echte bewoners, maar het geklaag over het lawaai van rolkoffers lijkt ook wat overdreven.

Natuurlijk valt er iets te doen aan de overlast van bootjevaarders met stereo-installaties en ook de illegale aasgieren, die Airbenb misbruiken. Een beetje handhaven van bestaande regels is meestal voldoende. Helaas hebben Amsterdammers gekozen voor neoliberale bestuurders, die allergisch zijn voor regulering en nog immer geloven in de vrije markt. Tja, eigen schuld, zou je willen zeggen.

In Barcelona is de situatie anders, waar de bewoners verstandiger hebben gekozen voor een burgemeester die de overlast van de toeristen wil afremmen. Daar zijn weer horeca en aanverwanten boos. Het is de vraag hoever burgemeester Ada Colau in staat is, de macht van het geld te breken.

Onderwijl verstoppen massa’s toeristen de wegen naar aangenamer plekken. Alles om maar te ontsnappen aan het dodelijk saaie bestaan, het slechte weer dan wel de schroeiende zon. En een dagje wachten om de files te ontlopen, komt bij velen niet op. Pogingen de vakanties te spreiden stranden op onwil van werkgevers om mee te werken en de angst van vakantiegangers de activiteiten te missen die nu eenmaal samenhangen met veel mensen.

Misschien moeten we eindelijk eens eerlijk worden en accepteren dat vakantie minder leuk is, dan we ons zelf voorhouden. Natuurlijk is het leuk om er eens op uit te trekken, maar omdat miljoenen dat ook denken, is de lol er allang van af. Kunnen we niet wat afspraken maken over die uitjes.

Bijvoorbeeld mensen in erg warme steden mogen dan koelere regio’s opzoeken. De mensen die daar wonen, blijven even thuis om de hittevluchtelingen te ontvangen. Niet allemaal met dezelfde lullige toerismetrekkers maar met gastvrijheid. Wanneer de koelte terug is in hittestreken, kunnen mensen uit koude regenachtige streken een kijkje nemen in de aangenamer streken elders.

Dan kan er misschien ook een eind komen aan het aparte verschijnsel van lege wijken in dorpen met huizen, die duiden op welvaart. Ruime tuinen waar mensen uit grote steden alleen maar van kunnen dromen. En waar bij de aanvang van de vakanties de opritten worden ontsierd door caravans en campers.

En bovenal komt er dan een einde aan de milieu aantastende volksverhuizingen van elke zomer. Het is dwaas en lachwekkend als de cijfers over de files en verstopte vliegvelden de thuisblijvers bereiken. Die genieten van berichten over de wachttijden bij de Gotthardtunnel. En voor wie het zo aangenaam is dat de wachtrijen en files even een paar weken weg zijn.

Een betere spreiding zal ook de rest van het jaar de drukte verminderen. Of moeten we weer wachten op een ernstige crisis, die ons dwingt thuis te blijven? Net als niet-werkenden beter het spitsuur op de weg en in de winkel kunnen mijden en ook nog die keuze hebben, zouden we al heel wat opschieten, wanneer mensen die niet afhankelijk zijn van schoolvakanties die perioden zouden mijden.

Nog beter zou het natuurlijk zijn, wanneer we stoppen mensen in een keurslijf van een druk bestaan te persen. Maar ook dat lijkt vooralsnog nog een utopie. De automatisering heeft alleen maar meer druk meegebracht. Het lijkt wel of we de ellende zelf willen.