Op een flinke afstand van Friesland herken je ergernissen, maar ook de onverwachte positieve dingen. Natuurlijk het is een plattelandsprovincie zonder veel stimulansen om het 'down-to-earth' mechanisme te ontstijgen. Waar in het verleden de kweekschool het ultieme intellectuele hoogtepunt was.
Toch zal het niet zo veel verschillen, als een dergelijk project in Noord-Holland was opgezet. Kunstwerken in de publieke ruimte in Nederland hebben iets tegen, waar de bevolking niet gewend is aan sculpturen in hun dagelijkse omgeving.
Wij kennen geen fiere standbeelden, behalve een enkele koe en slechts een beeld, dat elkeen kent dat het figuratieve voorbij streeft: Zadkine's beeld in Rotterdam. Maar daarvan weten we ook allemaal wat het uitbeeldt.
Dan staan er nu plots elf kunstwerken in een conservatieve provincie. Het heeft, zo toont de documentaire aan, heel wat voeten in de aarde gekost. De democratische opzet dreigde het project te ondergraven.
Dat was een klein foutje in de regie, waar het idee ontstond dat de mensen behalve bemoeienis met de plaats, ook inspraak in de inhoud zouden hebben. En dat leidt tot niets, of al te platvloerse uitvoeringen van ideetjes, zoals een kromme lepel als fontein vanwege een scheldnaam voor Workummers.
Gelukkig wist projectleider Anna Tilroe dit om te keren. Vaak moet ze hebben gedacht: Waar ben ik aan begonnen? Maar ja, als je draagvlak wilt onder de bevolking, moet je door dit proces. Door dit proces op film vast te leggen, is er een les gecreëerd voor besturen met vergelijkbare ideeën.
En ook nog eens een les die zo lichtvoetig is, dat niemand er echt aanstoot aanneemt. Door cabaretier Jan Jaap van der Wal komt er zelfs iets van zelfspot bovendrijven. Friezen blijken net gewone mensen en zeker niet bonkeriger dan de rest van Nederland.
Ik moet er vaak aan denken als ik het humorloze 'proces' van de Catalaanse separatisten ziet. Die missen duidelijk een Van der Wal. De komiek die hen een spiegel voorhoudt in de vorm van een afscheidingsbeweging Tabarnia van de provincies in Catalunya met grote steden slaat dood. Misschien ook wel door de starre houding van de regering.
Toch zijn Catalunya en Friesland wel met elkaar te vergelijken, alleen is de basis van Friesland de landbouw en die van Catalunya de handel. Wat ze gemeen hebben is een eigen taal. De eigen cultuur, ach, elke regio heeft zijn eigen cultuur.
En wellicht de overmatige invloed van het platteland op het bestuur van de regio. Een elf fonteinenproject zou hier een heilzame werking kunnen hebben en ook de humor weer terugbrengen. Zelfspot is de basis van een goede democratie. Friesland heeft dat laten zien. Catalunya moet de documentaire snel aankopen. Kan Tele 3 ook eens wat goeds doen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten