Verspeeld vertrouwen

Met het onveiliger en onzekerder worden van de wereld verstomden de stemmen, die defensie wel een kopje kleiner wilden maken. Maar niets is voor altijd en dat lijkt de luchtmacht in Leeuwarden even vergeten met een zeven maanden durende wapeninstructeurs training.

De Leeuwarder vliegbasis is een fraai voorbeeld van de veranderende wereld. Jaren geleden kon je nog goede sier maken met tirades tegen de geluidsoverlast. Daar hoorde je de laatste jaren weinig meer van. Defensie maakte er ook handig gebruik van bij de introductie van de eerste JSF’s op Nederlandse bodem.

De omwonenden van de basis werden uitgenodigd deel te nemen aan enquêtes over de geluidsproductie en de inwoners van Marsum mochten nog eens op bezoek bij de basis. De verhouding verbeterde aanzienlijk door de openheid en de bereidheid tot overleg.

Dat de piloten na de simpele klussen van bommen afwerpen in de woestijn enige extra oefening nodig hadden, werd zonder morren aanvaard. Het viel allemaal reuze mee. Een tikkie meer lawaai, maar ach zie het bovenstaande. En er was heel goed mee te leven. Op geregelde tijden de F-16’s omhoog en weer rustig naar beneden.

Toen was er een terloopse mededeling dat dit jaar de training van wapeninstructeurs een beetje anders zou worden. Luchtigjes vermeldde de basis dat de training dit jaar uitgebreider en langer zou duren, liefs zeven maanden. Onopvallend was de mededeling dat er drie maal zoveel vliegbewegingen zouden zijn.

Eerst was er de jaarlijkse oefening Frisian Flag, die al wat luidruchtiger uitviel dan andere jaren. Daarna is het eigenlijk niet minder geworden met het lawaai. Want zo’n training met zestien extra F-16’s en drie maal zoveel vliegbewegingen betekent een hele dag opstijgende vliegtuigen met bijbehorende herrie.

Ter verlichting van de overlast vermeldde de basis dat de nachtvluchten verplaatst worden naar Noorwegen. Maar eh, die nachtvluchten waren helemaal niet zo erg en bovendien was er dan overdag juist weinig vliegverkeer. Nu kunnen we erop rekenen dat de herrie overdag hels blijft.

Iedereen heeft een beetje zitten slapen bij de aankondiging van de vliegbasis. Ook de Friese bestuurders, zoals de burgemeesters van Leeuwarden en omliggende gemeenten. Ze zitten niet voor niks in de commissie geluidhinder (COVM). Het zou vast wel meevallen, zoals elk jaar. En er was vast ook iets van trots dat onze basis het centrum van Europa zou zijn met al die deelnemende landen. Leer me ze kennen, die burgemeesters.

Langzaam slaat de stemming nu om. De herrie, zelfs boven de stad, begint op te vallen. De klachten nemen toe, ook van mensen die doorgaans niet klagen. Het is nog niet officieel, want klagen bij de basis heeft niet zoveel zin. Maar het suddert wel.

Wie de aankondigingen er nog even bij pakt, verwondert zich over de deelnemers. Waarom in vredesnaam in Nederland zo’n training? Veel deelnemers komen uit landen waar voldoende ruimte is om vrijwel ongestoord te vliegen zoveel men maar wil. Niet zoals in het dichtbevolkte Nederland.

Nog zo’n vijf maanden te gaan en dat kan de basis nog wel eens opbreken. De herrie kruipt de mensen onder de huid en dat werkt langzaam maar fnuikend. Lawaai is een langzame killer. Je merkt het om je heen. De positieve stemming over de basis slaat om. Ook groeit de boosheid op de bestuurderen. Zo is de mooi opgebouwde goodwill snel weer weg.