maandag 19 december 2016

Kanttekeningen bij het Nee of Ja



Oei, wat zijn we boos op Groen Links. Zo maar even het nee van het Oekraïne-referendum onderuit gehaald. Geen ruggengraat, verraad aan de linkse zaak. Ze willen op het pluche.


Maar is het zo erg wat Groen Links nu doet? Misschien moeten we weer even terug naar het begin van het referendum. Dat kwam voort uit het rechts-populistische Geen Stijl. Later gaven de initiatiefnemers ruiterlijk toe, dat het alleen maar ging om Europa, de EU, kapot te maken. Al was het maar met een raadgevend referendum.


Daarna ging het allemaal een heel andere kant op. In de eerste plaats waren daar de politieke partijen die allen verklaarden de uitslag van het referendum te respecteren. Waarom eigenlijk? Even terug, de initiatiefnemers zijn bepaald geen lieverdjes. En als het ging om te luisteren naar de boze burger, dan is er wel wat beters te bedenken.


Daarna werd het nog vreemder toen progressieve partijen als SP en PvdD zich achter het nee van het referendum stelden. Daar viel natuurlijk best wat voor te zeggen. De leiders van dit voormalige Sovjetlid blinken niet uit in democratische inzichten en eerlijk zakendoen. Daar is het moeilijk een goed handelsverdrag mee te sluiten.


Er is geen oog geweest voor de bedenkelijke kanten van de Maidan-opstand met nogal wat rechts-extremistische onfrisse elementen. Het land heeft sowieso wat een nare geschiedenis op dit vlak. Dus wie daar niet mee geassocieerd wil worden, is niet gek.


Maar om die reden achter de rattenvanger van Hamelen met matrozenpetje aan te huppelen, heeft me meteen tegen gestaan. Vaak was ik het roerend eens met PvdD-lijstduwer Ewald Engelen eens, als het Oekraïne ging en gaat. Achteraf gezien hadden we geen van de voormalige Oostbloklanden zo snel EU-lid moeten maken. Maar ja, de euforie van de val van de Muur…


Maar nogmaals het is allemaal geen reden achter Jantje Roos c.s. aan te huppelen. Nu zitten we met de gebakken peren. Hoewel, zo ernstig is het allemaal niet. Dat verdrag was er toch wel gekomen. Het is ook niet indrukwekkend als slechts een op de vijf Nederlanders tegen het Oekraïne-verdrag is en dat binnen een instituut waar 27 van de 28 landen allang ja hebben gezegd. Dat willen de nee-roepers nog wel eens vergeten.


Geen Peil heeft in ieder geval een ding bereikt: veel voorheen voorstanders van het referendum beginnen nu nattigheid te voelen. Het is net als met de vrijheid van de jaren zestig: toen rechtse groepen de straat op gingen, was er toch het gevoel dat dit niet de bedoeling van de revolutie was.


Natuurlijk, er is veel mis met de parlementaire democratie. Te veel is het een keer in de vier jaar stemmen en verder je mond houden. Maar dit ligt ook aan het electoraat. Als dat eens goed ging nadenken alvorens te stemmen, was er wellicht minder te klagen. Sinds Pim Fortuijn is dat nadenken helaas wat in onmin geraakt.


Een deel - niet de meerderheid - is boos en gebruikt zijn stem niet om verandering af te dwingen, maar om te protesteren. Dat mag, maar dan moet je achteraf niet mekkeren dat er niet naar je wordt geluisterd. De parlementaire democratie is eigenlijk een heel mooi systeem met een klein weeffoutje: het gaat uit van nadenkende kiezers.

Het wordt tijd om weer na te denken. En de uitkomst van dat nadenken kan voor de huidige elite best eens minder aangenaam zijn. Als er maar serieus is nagedacht alvorens het stemhokje in te gaan. Ik weet, het is ingewikkeld. Maar goed, je hoeft ook niet over elk onderdeel een mening te hebben. Dat is het mooie van vertegenwoordigende democratie, dat besteed je uit.



Maar over de belangrijkste onderwerpen, zoals economie, zorg, onderwijs, hoor je wel een mening te hebben. En als die goed gefundeerd is kun je met een gerust hart een stem uitbrengen op een partij, die je uitgangspunten deelt. Dan hoef je ook niet zo bang te wezen, dat er niet naar je wordt geluisterd. Dan heb je ook geen referendum nodig en kunnen we Geen Peil en leiders bijschrijven als voetnootje bij de geschiedenis van de Nederlandse democratie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten