Ach, arm verdeeld Europa

Het Endspiel is dus begonnen. Griekenland is nu echt op de knieën en moet een kruisje zetten achter een eisenlijst, die nog zwaarder is dan wat eerder op tafel lag. Brussel heeft de Grieken even laten zien wie de baas is, met de niet ondenkbare uitkomst dat Griekenland uit de Eurozone verdwijnt. Maar de schade aan Europa is immens.

Bijkans iedere lidstaat heeft het idee van een Europa uit het oog verloren en heeft zo zijn eigen nationale belangen om de Grieken de duimschroeven aan te draaien. Duitsland heeft te maken met een groeiende weerzin binnen CDU-CSU, de voormalige Oostbloklanden menen dat ze er slechter hebben voorgestaan en nog armer zijn, Finland moet rekening houden met de rechts-populistische Ware Finnen, Nederland heeft een premier die bang is voor het in gevaar brengen van zijn strenge bezuinigingspolitiek. Frankrijks Hollande voelt de hete adem van het Front National in de rug.

En dan zijn er nog de andere probleemlanden als Ierland, Portugal en Spanje. Die landen hebben al hun burgers zo’n beetje aan de bedelstaf gebracht om aan de Europese eisen te voldoen en zijn doodsbang dat bij Grieks succes linkse verkiezingsoverwinningen de bezuinigingen zullen matigen. Dat ze naar eigen inzicht nu de weg omhoog hebben gevonden, is veelal wishful thinking. De gewone burgers zullen decennia nodig hebben om de ellende te boven te komen.

De Brusselse technocraten zullen blij zij dat ze hun neoliberale bezuinigingspolitiek kunnen voortzetten. En zo blijft alles bij het oude. Terwijl de hele wereld zo langzamerhand ontdekt dat die politiek de economische crisis veel ernstiger heeft gemaakt dan nodig was, blijft Europa in de ontkenningsfase. Op grote schaal zijn private schulden van financiële instellingen afgewenteld op de belastingbetalers en dat moet zo blijven.

Natuurlijk hebben de Grieken grote fouten gemaakt aan de onderhandelingstafel en in eendrachtige samenwerking met de onderhandelingspartners de problemen verergerd. Syriza heeft de weerzin tegen een linkse regering in Griekenland onderschat. Dat kon voor Europa niet door de beugel. Een beetje voorzichtigheid en diplomatie was op zijn plaats geweest, gezien de eerder genoemde nationale belangen van alle lidstaten.

Mocht dit akkoord overeind blijven, zal Griekenland als arm lid van de rijke eurozone nog heel lang gebukt gaan onder streng toezicht. Toezicht op eisen waarvan slechts stekeblinden niet zien, dat ze onhaalbaar zijn. En gek genoeg heb ik in het lijstje eisen niks gezien over de aanpak van de belastingontduikende rederijen. Nee, de gewone burger moet bloeden voor de fouten van zijn politici.

De vraag is natuurlijk of er in Europa nog mensen zijn, die na dit treurige drama nog enige geloof hebben in een gezamenlijk Europa, dat meer is dan een neoliberaal economisch project. Mocht Europa dit als geheel overleven, dan is onherstelbare schade aangericht aan het ideaal van een federaal Europa, dat een beetje sociaal blok zou kunnen vormen tegen de economische grootmachten als de VS en China.

Er is nog een hoop en dat is op zich al treurig, en dat is het voorbeeld van sommige Zuid-Amerikaanse landen met een wat linksige regering. Landen die het economisch ook nog redelijk goed doen, zonder de burgers te knechten. Daar zal men met verbazing naar Europa kijken en met een zekere Schadenfreude. Ach, arm Europa. Terug in verdeeldheid. Kon de Muur maar weer terug, want met de val hiervan is de ellende begonnen. Ook Poetin zou dit een goed idee vinden en stoppen met zijn agressie.