Boos op de NOS

Er zijn van die momenten dat je de boosheid op het NOS-journaal begrijpt. Niet dat ik nu behoor tot de ‘Lügenpresse’ – roepers, maar ergernis bekruipt me soms wel. Gisteren liep het weer twee keer over. Het is niet zo zeer de onjuiste als wel de al te korte en onvolledige berichtgeving.

Zo poogde Nieuwsuur iets uit te leggen rond de bijna burgeroorlog in Turkije. Zelden heb ik zo’n slechte uitleg gezien. Het klonk op zich redelijk. Na jaren van overleg tussen de regering Erdogan en de Koerden en veel toezeggingen aan de laatsten is het proces vorig jaar afgebroken en is het nu regelrecht oorlog.

Tot zover correct, maar dan gaat het mis wanneer men probeert uit te leggen hoe dat nu zo maar kan. Uitgebreid mag een Erdogan-woordvoerder uitleggen hoe fout de Koerden zijn en dan een boze politieke vertegenwoordiger van de Koerden. Hoor en wederhoor, maar de kijker blijft toch wel achter met het idee, dat die Koerden oorlogszuchtige lieden zijn en de Turken dat proberen in goede banen te leiden.

De fout zit in het overbrengen van enige kennis van de recente geschiedenis. Na de verkiezingen vorig jaar juni verloor Erdogan’s AK-Partij de absolute meerderheid door toedoen van de Koerdische partij waar ook ontevreden Turken hun heil hadden gezocht. Prompt werden er nieuwe verkiezingen uitgeschreven omdat er geen nieuwe regering te vormen zou zijn.

Tegelijkertijd was de toenadering tot de Koerden voorbij en koerste te regering af op een confrontatie. Toen al werd het verband gelegd met de verkoren verkiezing van Erdogan. De opzet lukte. De militaire tak van de Koerdische afscheidingsbeweging PKK ging voluit in  de tegenaanval en aanslagen veroorzaakten onrustgevoelens onder de Turken.

De nieuwe verkiezing in november waren weer succesvol voor Erdogan. Dat zijn ze dus allemaal vergeten bij de NOS en als je het erbij vertelt, krijg je toch een heel andere beeld. Zeker als je daar de merkwaardig rol van Turkije in de strijd tegen IS in Syrië naast legt. De kijker met een kort geheugen kan zich zo geen oordeel vormen.

Nog zo’n voorbeeld van een wat lichtere orde, maar toch. Het Nederlands Interdisciplimair Demografiach Instituut (Nidi) laat een persbericht uitgaan over een onderzoek onder zestigplussers. Die blijken boos over de plotsklapse verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd. Dat vertaalt zich naast woede in op de rem trappen, het niet meer investeren in collegiale contacten, weinig werken en weigeren cursussen te volgen.

Het is een redelijk genuanceerd beeld dat de Nidi laat zien. De NOS toont alleen maar, dat het de zestigplussers niet meevalt door te werken. Enigszins sneue voorbeelden komen aan het woord, maar niets van de woede die uit het onderzoek bleek. Toch een niet onbelangrijk onderdeel.

Dit terwijl het Nidi zelf voorbeelden aandroeg voor de reden van die woede. Het gevoel door de politiek voor het blok te zijn gezet en binnen tien jaar de uitstapmogelijk zag verschuiven van 60 naar 62, naar 65 en toen naar 67. En dit in cohorten. Wie voor 1950 is geboren had nergens last van, na 1950 heb je pech. En er viel niets aan te doen, noch op voor te bereiden.

De jongere kijker, die zich dit allemaal niet zo bewust is, krijgt een heel ander beeld. Zeurende ouderen, die toch niets te klagen hebben. Was er nu echt niet een werkloze te vinden, die bijkans aan de bedelstaf wordt gebracht door de verhoging van de pensioenleeftijd, zeker als ie alleen op aow is aangewezen? Dat geeft toch wel een ander beeld.

Wie er dan in andere reportages blijk van geeft totaal niet te begrijpen waar de boosheid van een deel van de bevolking vandaan komt, wekt de indruk zijn werk niet goed te doen. En dat voor een publiek dat steeds minder kranten leest en zich minder verdiept in de werkelijkheid achter maatschappelijke ontwikkelingen. Dat schept verplichtingen voor een publieke omroep. En dit betekent niet alles zo te vereenvoudigen dat je niets meer verduidelijkt en zelfs zonder de waarheid te verdraaien een vertekend beeld naar voren brengt.