Europa, gebruik die foto!

Die foto dus. Een jochie met het gezicht in het water, onmiskenbaar dood en niet meer naamloos. Gesneefd op weg naar Canada, dat zo gastvrije land voor immigranten. Dat er mensen zijn die menen dat de foto politiek misbruikt wordt is een gotspe. Dat het een ‘gamechanger’ is moet nog blijken. Eerder hebben schokkende beelden van honderden verdronken vluchtelingen even een momentum gecreëerd waarin er werkelijk iets kon gebeuren. Het ging voorbij.

Angela Merkel heeft het begrepen. Zo’n foto kan alleen iets veranderen, als je het momentum aangrijpt. Nu dus. Voor het eerst kun je het hartgrondig eens zijn met de Duitse premier. Europa krijgt nog een kans om  te voorkomen dat het als het laffe continent in de geschiedenisboekjes terecht zal komen. Maar dan moet het wel nu gebeuren.

Politici krijgen eveneens nog een kans te tonen, dat ze een ruggengraat hebben. Wie het afgelopen decennium blind is geweest voor de werkelijkheid en liever luisterde naar de stem der bange onwetenden en angstzaaiers, kan nu laten zien dat hij of zij ergens voor staat. Leg de angstige burgers even het zwijgen op. Zoals Merkel bijvoorbeeld. Laat eerst het hart spreken en gebruik hierna het verstand.

Gemakkelijke oplossingen zijn er niet. Europa loopt uiteindelijk ook tegen grenzen aan. Maar vooralsnog zijn die grenzen nog lang niet bereikt. Sommige landen bewijzen dat grenzen behoorlijk opgerekt kunnen worden. IJsland, Zweden, Duitsland en Noorwegen bewijzen dat je gastvrij kunt zijn zonder dat je verzorgingsstaat ineen stort.

Politici die roepen dat je bij de bron moet beginnen, kiezen de gemakkelijkste weg. In de eerste plaats omdat ze dan de indruk wekken daadkrachtig te zijn. Het klinkt zo fier, stuur er soldaten heen om veilige gebieden te creëren. Zou zo’n Buma niet stiekem weten dat zijn voorstel kansloos is, maar dat hij zo wegkomt met niets doen?

Doe je menselijke plicht en biedt oorlogsvluchtelingen onderdak. Geef ze onderwijs om snel de taal te leren en biedt ze onmiddellijk de kans te werken. Het zijn veelal jonge ondernemende mensen die liever vluchten voor het oorlogsgeweld dan er deel van uit te maken. Dat willen we nog wel eens vergeten. Er zijn ook veel jonge mensen die juist onderdeel zijn van het probleem. Die als kanslozen aanzien halen uit moorden en verkrachten.

Laat als Europa maar zien, dat je de goedwillende de hand reikt. Nu kan het. De mensen zijn geraakt door een foto. Ze willen nu hun hart laten spreken. Laat dat momentum niet voorbij gaan. Wie denkt dat er straks niet een hele generatie ontstaat in landen als Syrië, die op zijn minst minachting zal hebben voor Europa, zo niet haat, vergist zich deerlijk.

Ook de koopman zal moeten inzien dat het voor de toekomst wel eens goed kan uitpakken, als je nu aan de goede kant staat. Niet alleen is er een goed begrepen eigen belang bij aanwas van jonge mensen in een vergrijzend continent, maar ooit zal de oorlog in het Midden-Oosten voorbij zijn en zullen velen terugkeren. Het is maar de vraag hoe ze over ons zullen denken. Dat bepalen we nu ook.

Het is ook een laatste kans voor Europa dat het zo vreselijk heeft laten afweten in de economische crisis en zijn eigen burgers heeft geknecht met vernietigende bezuinigingspolitiek. Als Brussel voor eens een sociale politiek wil bedrijven in plaats van muren bouwen, biedt dat hoop op andere terreinen. Laat de nieuwe lidstaten uit het voormalig Oostblok zwijgen en dwing ze vluchtelingen op te nemen, net zo goed als laffe landen in het westen.

Misschien zijn het tijdelijk meer dan wij perspectief kunnen bieden. Die zullen bij wat opener grenzen verder trekken. Maar maak de mensensmokkelaars brodeloos en open desnoods een luchtbrug voor vluchtelingen uit de oorlogsgebieden. Praatjes van opvangen in eigen regio zijn onzin gebleken, want juist die regio biedt voor de miljoenen die kozen voor die opvang te weinig kansen.

Gebruik die foto, neem het momentum te baat. Er zijn al te veel mensen verdronken, gestikt of anders verongelukt om Europa binnen te komen. Nu kan het. Straks hebben de angstzaaiers, bangebroeken en xenofoben weer het hoogste woord.