Wie de opmars van extreem rechts wil stoppen moet beginnen op het platteland. Want daar gaat het mis. De gevolgen worden met de dag duidelijker. En over de hele wereld.
De afgelopen jaren zochten journalisten, sociologen en historici naar de oorzaken van het oprukken van populistisch en extreem rechts. Sommigen zoeken het in het giftige mensel van extreem rechts en evangelische christenen, zeker na de winst van de fascist Jaïr Bolsonaro in Brazilië. En natuurlijk de invloed van de evangelicals in de Republikeinse partij in de VS.
Dat de evangelische christenen wel iets te maken hebben met de aanvallen op de democratie in Amerika mag duidelijk zijn. Kennelijk hebben deze vrolijke gelovigen een vruchtbare bodem gevonden in gebieden, waar traditionele religies het afleggen door ongeletterdheid van de bevolking. Oude religies leunen toch sterk op de schrift.
Maar het heeft er zeker buiten Amerika meer van weg, dat de hang naar extreem rechts iets te maken heeft met algemene onwetendheid. Hang naar religie is er meer een uiting van. En dat zien we terug in Europa. Overal zie je de aanhang van extreem rechts vooral in rurale gebieden.
Daar is intellectuele inspanning minder gewenst. Voor de gemeenschapszin hoef je niet te kunnen lezen. Het dorpshuis en handen uit de mouwen zijn belangrijker.Wie meer wil, gaat maar naar de stad. Waartegen ook nog eens grote argwaan bestaat. Ook in Nederland.
Vroeger had je in de akkerbouwgebieden van Noord-Nederland nog de herenboeren met een duidelijk intellectuele belangstelling, die in de werkeloze wintermaanden gaarne de blik naar boven hieven. En dat was niet uit religieuze maar meer uit astronomisch overweging. In de weidegebieden met veehouders was dat al een stuk minder. Maar die herenboeren zijn er niet meer, die veehouders nog wel.
In heel Nederland had je voorheen nog bibliobussen, die zo´n beetje elk dorp aandeden met een redelijk aanbod, maar die zo mooie traditie is grotendeels gesneefd door gemeentelijke bezuinigingen. En lezen is er toch al niet een prioriteit.
Het is dan ook geen verrassing dat het rurale Nederland gevoeliger is voor de verlokkingen van extreem rechts dan de steden. Dan mag al blijken uit het optreden en de steun voor de blokkeer Friezen. Bekend is het verschijnsel dat waar de minste gekleurden en moslims wonen, de angst hiervoor het grootst is. Overigens – voor wat het waard is - worstelen de Friese plattelandsscholen van oudsher met een hardnekkige leerachterstand.
Maar de invloed van het platteland op de politieke samenstelling is in Nederland minder groot door het one man one vote-systeem. Wie dan gaat klagen, dat de invloed van de Randstad onevenredig groot is, moet maar eens te rade gaan bij de VS, het Verenigd Koninkrijk - waar het platteland het land heeft opgezadeld met de brexit .
Zwaarder tellen van stemmen op het platteland lijkt geografisch te verdedigen, maar echt democatisch is het niet. Bovendien stokt de vooruitgang er door de intellectuele luiheid. Om het maar eens hardop te zeggen, er deugt iets niet daar buiten de stad. Op zijn minst ontbreekt er iets. Misschien moeten we stemmen er juist minder zwaar laten tellen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten