De zwakste schakel

Opmerkelijk die Europese eenheid tegenover de Griekse regering. Als we evenwel naar de achterliggende redenen kijken, dan hebben we ineens te maken met een tot op het bot verdeeld Europa. Het Europa van Angela Merkel, Mark Rutte, François Hollande, Mariano Rajoy en ja, dat van Alexis Tsipras en Pabo Iglesias. Ofwel het Europa van zich wanhopig ingravende regeringsleiders met afnemende steun van hun achterban en nieuwe leiders die niets behalve hun verkiezingsbelofte te verliezen hebben.

Merkel is wat dit betreft nog degene met het minste boter op het hoofd. Zij heeft de Duitse burgers nog de minste onzin op de mouw gespeld. Voor Hollande geldt min of meer hetzelfde. Maar Rutte heeft heel wat meer uit te leggen. Voor zijn achterban zou het onverteerbaar zijn toe te geven aan de wensen van de Grieken. Dat heb je als je tegen beter weten in, blijft vast houden aan het terug kunnen betalen van de immense schuldenlast van de Grieken en dat tot kern van je betoog hebt gemaakt.

Dat een PvdA’er als Jeroen Dijsselbloem hieraan meewerkt is eigenlijk onbegrijpelijk. En dan hebben we daar de vreemde figuur van de Spaanse premier Rajoy. Hij zou toch alle begrip moeten hebben voor de positie van de Grieken. Tenslotte lijden de Spaanse middenklasse en armen even hard onder de wrede door Europa opgelegde bezuinigingen. De gedachte van wij doen het, dus jullie ook klinkt wel aardig, maar is niet afdoende als verklaring.

Rajoy knijpt hem als een oude dief voor een succesvolle actie van de nieuwe Griekse regering. Het zou bijna een zekere overwinning van de met Syriza vergelijkbare partij Podemos in Spanje betekenen. Een Griekse nederlaag daarentegen zou de Spaanse kiezer nog wel eens aan het twijfelen kunnen brengen. Rajoy’s rechtse Partido Popular staat er slecht voor in de peilingen door corruptieschandalen en meedogenloze uitvoering van de Europese bezuinigingen. Alleen mislukken van de Griekse strijd tegen de bezuinigingen kan hem nog redden.

Wat de meeste regeringsleiders gemeen hebben is hun moeizame electorale positie. Dus keren ze zich tegen het belang van hun onderdanen in tegen de poging van de Grieken de liberale politiek van Europa te keren. Terwijl de Grieken zo langzamerhand het gelijk wel degelijk aan hun zijde hebben. Dat Europa zich ingegraven heeft in betonnen loopgraven van rechts-liberale kapitaalbeschermingspolitiek begint meer en meer weerstand onder de burgers op te wekken.

In Noord-Europa vanwege de angst de nog redelijke welvaart en pensioencentjes te verliezen, in Zuid-Europa vanwege de zekerheid dat jaren van bezuinigingen de economie veel schade heeft toegebracht en de burgers in ellende heeft gestort. Dat er nu sprake is van enige economische groei, gaat aan de getergde burgers grotendeels voorbij.

De Zuiderlingen kiezen nu voor een links toekomst perspectief, terwijl in het Noorden de geplaagde burger kiest voor de wanhopige blik naar achteren en een rechtse politiek. Wie er slimmer is, laat zich raden. Vooralsnog zitten de liberalen nog stevig in het zadel, maar Rajoy is de zwakste schakel. Als hij dit jaar bij diverse verkiezingen het loodje legt en Podemos met de overwinning aan de haal gaat kan de vastberadenheid van het Europese betonblok wel eens flinke scheuren gaan vertonen.

En dat weten Merkel, Rutte en anderen maar al te goed. Vandaar de tot nu toe bikkelharde opstelling tegen de Grieken. Maar het is een gevaarlijk spel. Als de opzet van Merkel c.s. slaagt zullen Grieken bij een volgende verkiezing wel eens een heel andere en gevaarlijker partij in het zadel kunnen helpen. Om nog maar niet te spreken van de groei van bedenkelijke partijen in de Noordelijker lidstaten. De rest van de wereld kijkt verbijsterd toe.