Hoe progressief is afschaffen aanrechtsubsidie?

Het is een merkwaardig meningsverschil tussen de drie christelijke partijen en de zogeheten progressieve en liberale partijen. De drie eerstgenoemden vinden dat alleenverdieners – degenen die in hun eentje een huishouden onderhouden – niet benadeeld mogen worden in een nieuw belastingstelsel. De rest vindt van wel.

Ooit kreeg je als alleenverdiener een flinke vrijstelling van de belastingheffing, juist vanwege dat alleenverdienerschap. Toen werd dit nog als een verdienste gezien. Later veranderde dit in een overdraagbare heffingskorting. Er leek niets te veranderen, want hetgeen de alleenverdiener kwijtraakte kreeg zijn partner als een soort van belastingteruggave wegens het ontbreken van verdiensten. Die alleenverdiener kreeg het belastingvoordeel toch maar dankzij het feit, dat zijn partner niet werkte.

Dat leek maar zo, want er veranderde wel degelijk iets voor gezinnen waar de alleenverdiener een inkomen had waardoor hij – dat was het meestal – in het hoge belastingtarief viel. Door de overdracht aan de niet-verdienende partner verminderde het belastingvoordeel, want de laatste betaalde kreeg €1987 in maandelijkse bedragen van zo’n €180 op de rekening. Minder dan de helft van de korting op de belastinggrondslag van voordien.

Voor progressieve partijen bleef het een steen des aanstoots. Immers vrouwen die dit bedrag kregen werden niet gestimuleerd te werken wanneer ze minder dan €2000 per jaar konden verdienen. En alleen met werken zouden vrouwen financieel onafhankelijk worden van de man. Met €2000 per jaar dus al. De ‘aanrechtsubsidie’ noemden de partijen het neerbuigend.

In 2009 kondigde het kabinet aan dat de heffingskorting zou verdwijnen. Alleen mensen geboren voor 1972 bleven buiten schot. Uiteindelijk zou de overdraagbare heffingskorting in twintig jaar moeten verdwijnen. De enkeling die terecht opmerkte dat hiermee vooral de minst verdienenden werden geraakt – want juist daar komen de alleenverdieners nog veel voor – werd weggehoond als conservatief. Die wilde de vrouw achter het aanrecht houden.

In de aangekondigde belastinghervorming is de  hele overdraagbare heffingskorting weggestreept. Hiermee komt een einde aan een tijdperk. Voor progressieve partijen een tijdperk waarin de vrouw door belastingvoordelen buiten het arbeidsproces werd gehouden, voor anderen een tijdperk waarin alleenverdieners beloond werden voor hun opofferingsgezindheid.

Tja, het is maar hoe je het wilt zien. In ieder geval gaan er veel gezinnen op achteruit en tweeverdieners hebben juist profijt van zo’n belastinghervorming. Het wringt een beetje. Hoe progressief is het mensen te straffen die vaak helemaal niet zo vrijwillig buiten het arbeidsproces staan en partners die daardoor al dan niet gedwongen de bekostiging van een huishouden alleen voor hun rekening nemen?

Probeer maar eens een bijstandsuitkering te krijgen als je een partner hebt met een inkomen. Dan zou je de redenering van de progressieve partijen volgend die bijstandsuitkering moeten toekennen. Het ging toch om de financiële onafhankelijkheid van de vrouw? Zover gaat men liever niet.

Het heeft ook wel iets aparts dat het vooral jongeren treft, die het toch al moeilijk hebben gezin en werk te combineren. De ouderen, vaak al uit de kinderen, blijven min of meer buiten schot. Nee, bij de jongere generaties moeten echt allebei de partners werken, vinden de progressieve partijen en het liefst in volledige banen. Terwijl er steeds minder banen zijn.

Feitelijk past het natuurlijk wel in een patroon van afbraak van de verzorgingsstaat. Een proces waar progressieve partijen, ook die zichzelf socialistisch noemen, van harte aan deelnemen. Maar noem het dan ook zo. Dat drie christelijke partijen het nog voor de alleenverdiener opnemen valt hen te prijzen. Alleen ben ik bang dat het wel wat stigmatiserend werkt, alsof alleen christenen nog alleenverdieners kennen.